Pojam i vrste konta

UVOD

Pri vrednovanju poslovnih transakcija, skuplja se veliki broj podataka . Da bi se ti podaci evidentirali , potrebno je odabrati određen  metod  po kome se to radi . Poslovni ljudi moraju dolaziti do tih podataka lako i oni moraju biti u upotrebljivoj formi. Drugim riječima, mora da postoji sistem registrovanja kako bi se izdvojile  i klasifikovale sve transakcije koje su se desile tokom poslovanja. Sistem evidentiranja u knjigovodstvu se sprovodi na računima.

Knjigovodstvo kao najvažniji dio klasične strukture  računovodstva orjenitsano je na dokumentovano evidentiranje svih poslovnih promjena. Konto se javlja kao najvažniji i nezaobilazan knjigovodstveni instrument.

Smatra se da je konto osnova knjigovodstvenog sistema. Razni oblici konta koji su se javljali tokom razvoja knjigovodstvene evidencije, njihova podjela sa različitih aspekata, teorije konta kojima se manje ili više objašnjavaju osobine i suštinu knjigovodstvenog konta ili nove tehnike koje se primenjuju pri evidentiranju ni u čemu ne mijenjaju njihovu suštinu niti bit dvojnog knjigovodstva.

1. POJAM KONTA
U računovodstvu se poslovne promjene obuhvataju knjiženjem na kontima ili računima. Riječ konto je italijanskog porijekla i znači račun. Konta su šeme ili tabele na kojima se prate poslovne promjene i bilježe promjene stanja, povećanje i smanjenje pojedinih djelova sredstava i izvora sredstava. Zato se za svaki oblik sredstava i izvora sredstava  otvara posebana račun – konto.

Najpotpunija definicija knjigovodstvenih računa (konta) dao je francuski autor J . Dumarchey (Dimaršej). Po njemu : Račun predstavlja svaki skup jedinica vrednosti vezanih za jednu ideju, za jednu tačku gledišta, koja je svima njima svojstvena, koja ih karakteriše i koja odgovara svakoj jedinici vrednosti koja se za nju vezuje.  Analogno prezentovanoj definiciji, moguće je izvesti definiciju konta – računa koja je relevantna savemenim uslovima poslovanja. U tom smislu  konto je šema ili grafički prikaz stanja, promjene na imovini i njeni izvorima rashodima ili prihodima.

Izgradnja knjigovodstvenog sistema polazi od osnovnog računa (konta). Osnovni računi, srodni po prirodi tvore skupine računa, a skupine računa srodne po prirodi tvore knjigovdstvene klase.
Knjigovodstvene klase se daljom podjelom dijele na glavne kategorije, pod kategorije, grupe, pod grupe i na kraju na analitičke račune. Zbir svih analitičkih računa  daje ukupnu vrijednost osnovnog računa

Svaki konto (račun) mora da ima minimum podataka:

•     Naziv konta
•     Broj konta (šifra iz kontnog plana)
•     Datum nastanka poslovnog događaja
•     Vrijednosni iskaz poslovnog događaja
•     Saldo konta

Sve poslovne promjene u preduzeću evidentiraju se na najmanje dva konta.
Suštinska karakteristika knjigovodstvenog konta u tradicionalnom obliku je njegova dvostranost. Konta imaju lijevu i desnu stranu koje se po konvenciji obilježavaju sa “duguje“ i “potražuje“. Ovakvim načinom evidentiranja omogućava se i bilansna ravnoteža : D=P ; A=P tj. I=O+K Oznake sa strane konta mogu biti i drugačije kao npr: “ulaz“ i “izlaz“, “primanje“ i “izdavanje“ ali se sve  svodi na lijevu  i desnu stranu.