Stavljanje robe u slobodan promet

 
Istorijat carinske službe
Počeci carinske službe u Srbiji datiraju od maja meseca 1804. godine, kada je Karađorđe Petrović na Ostružnici kod Beograda ustanovio carinarnicu (đumrukanu) sa skelom. Prihod od ove carinarnice išao je komandantu topčiderske vojske koji ga je koristio za plaćanje vojnih potreba obezbeđivanih iz Srema. U septembru 1805. godine otvaraju se novi carinski prelazi: zabrecki, šabački i mitrovački, a u decembru iste godine poslati su carinici na nove prelaze dunavske i moravske. Znači, carina kao instrument naplate za uvoz, izvoz i prevoz robe poznata je još od osnivanja države i sa njom je u neraskidivoj vezi do današnjeg dana. Jedan od pionira carinske službe kod nas bio je i Vuk Stefanović Karadžić. On je u proleće 1811. godine postavljen za upravnika carinarnice u Kladovu.
U jugoslovenskoj državi stvorenoj posle Prvog svetskog rata 1. decembra 1918. godine, zbog unutrašnjih protivurečnosti i kriza na unutrašnjem i međunarodnom planu, kao i zbog zaoštravanja međunarodnih odnosa, carinska služba je bila u dosta podređenom položaju i nije imala potreban razvoj.
Posle Drugog svetskog rata, carinski propisi, a prvenstveno carinska tarifa Jugoslavije između dva svetska rata, nisu odgovarali interesima i potrebama ratom porušene i uništene Jugoslavije, mada su se u prvom posleratnom periodu primenjivala određena pravila Carinskog zakona prethodne Jugoslavije. U stvari, to je bio Carinski zakon Kraljevine Srbije od 23. januara 1899. godine, sa izmenama i dopunama iz 1904. godine. Sto se tiče nomenklature za klasifikaciju robe u carinskim tarifama, u periodu pred Drugi svetski rat primenjivala se tzv. “Ženevska nomenklatura” i ona se kod nas koristila i jedno vreme i posle Drugog svetskog rata.
Odnosi u novoj državi zahtevali su i nova zakonodavna akta sa propisima koji će regulisati nadležnost i ovlašćenja carinske službe. Dana 19. oktobra 1948. godine stupio je na snagu novi Carinski zakon koji je postavio pravni osnov za rad carinskih organa, dok je Carinska tarifa prethodne Jugoslavije i dalje ostala na snazi. Carinski zakon iz 1959. godine potpuno reguliše osnovne institute carinskog sistema, a zbog nastalih promena u društveno – političkom sistemu, kao i naglom porastu spoljnotrgovinske razmene naše zemlje 1973. godine donosi se novi Carinski zakon. Sledeći Carinski zakon donet je 1976. godine, a njegove izmene i dopune vršene su u više navrata, a radi njegovog poboljšanja u smislu daljeg usavršavanja osnovnih instituta carinskog sistema i usklađivanja sa drugim zakonima, odnosno promenama koje su u međuvremenu nastale u našem privrednom sistemu. Posle raspada SFRJ, prvi novi Carinski zakon u Saveznoj Republici Jugoslaviji donet je 1992. godine, da bi takođe bio menjan i dopunjavan u više navrata u skladu sa potrebama i razvojem ukupne situacije u zemlji.
Do 01.01.2002. godine Savezna uprava carina je samostalni organ uprave, direktno odgovoran jugoslovenskoj Saveznoj vladi. Od 01.01.2002. godine Savezna uprava carina je u sastavu Saveznog ministarstva finansija.
Veoma obimne i složene poslove i zadatke carinske službe, danas obavlja 3.129 carinskih radnika u 15 carinarnica, 149 carinskih ispostava, 21 carinskom referatu, 78 međunarodnih graničnih prelaza i 7 prelaza za pogranični saobraćaj.
Danas informacioni sistem carinske službe raspolaže sa moćnim centralnim računarom i sa 111 perifernih računarskih sistema povezanih u jedinstvenu informacionu mrežu, koji u svom okruženju ukupno imaju 780 terminala i 304 štampača.
U ukupnom funkcionisanju jugoslovenske carinske službe, stručnom osposobljavanju i usavršavanju carinskih radnika, oduvek je pridavan adekvatan značaj. U prošlosti stručno obrazovanje carinskih radnika odvijalo se preko razlišitih institucija i kroz različite vidove, shodno trenutnim potrebama i mogućnostima carinske službe. Od 1968. godine, posle potpunog sagledavanja potreba carinske službe na ovom planu, Savezna uprava carina definisala je obrazovnu kadrovsku politiku i ovaj posao poverila svojoj organizacionoj jedinici Centru za stručno obrazovanje. Stručna obuka pripravnika i novoprimljenih radnika carinske službe, obavezna je za sve radnike carinske operative i stručnih službi Savezne uprave carina i carinarnica, koji rade na poslovima osnovne carinske delatnosti, a sastoji se iz teorijske stručne obuke, praktične stručne obuke i polaganja stručnog carinskog ispita. Prosečno godišnje, uverenja o položenom stručnom ispitu carinske struke, dobija oko 250 carinskih radnika srednje, vise i visoke stručne spreme. U skladu sa novom situacijom, posebna pažnja u ovom segmentu carinskih aktivnosti posvećuje se informatičkoj obuci carinskih radnika.