Estetika

ESTETIKA:

1. Pojam i predmete Estiteke kao filozo. discpiline ?

Najkraće i najjednostavnije, estetika se označava kao nauka o lijepom.. Prema tome shvatanju ona postavlja pitanja o fenomenu lijepog. Međutim, bavljenje estetikom znči zauzimanje određenog stava prema stvarnosti, umjestnosti u njenim djelima koja su prisutna u toj stvarnosti. Nastala je u 18.vijeku i uvijek je bila filozofska disciplina. Estetika pita o samom biću umjetnosti, njegovoj strukturi i njegovom načinu bivstvovanja.Njena filozofska pitanja su: Šta u stvari umjetnost jeste? Šta je umjetnik u umjetnosti? Koja je svrha umjetnosti? Kako su mogući sudovi ukusa? Umjetnost i estetska vrijednost uopšte prredmet su estitka koja je u svojoj najdubljoj osnovi refleksija umjetnosti, refleksija u uvidu u njenu suštinu, a nikako puko uživanje u njoj. Kao takva, ona svojom filzofskom dimenzijom nastoji da prodore što dublje u biće umjetnosti, da same njene biti u suštini, do pojma njenog estetskog bića i do onog umjetničkog u njoj.
Po Hartmanu, estetika se piše za filozofa i u tom smislu podrazumjeva refleksiju umjetničkog i filozofskog stava uipšte. Filozofska estetika dopunjuje ostale filozofske dispcipline i istovremeno dobija od njenje konkretne dopune.
2. Pojmovi
Mimesis- oponašanje, preslikavanje
techne- umijeće, vještina
kalos- lijepo, ljepota kao ideja, mjerilo ljepote, kanon u umjetnosti, jedinstvenost lijepog i dobrog- savršenost
3.ŠTA SU ESTETIČKE KATEGORIJE?

Samo ime estetička kategorija nastaje krajem 19,vijeka i među prvim ga koristi Viktor Baš, franuski estetičar da bi njim označio forme, odnsno modifikacije lijepog. U 20. vijeku Etjen Surio pod tim pojmom podrazumijeva predstava za iskazivanje izričitih i direktnih vrijednosti sudova i ukusa. Zbog različitih definicija pojma est. kateg. on je problematizvan u 19 i 20. vijeku, pa je bila težnja da se napravi jedan cjelovit pregled tih pojmova kojma se zahvata umjetnost.Najpoznatije dvije sistemaziacije est. kateg, u 20. vijeku:
1. Šarl Lalo razlikuje lijepo, divno, ljupka, uzvišeno, dramatično, duhovito, komično, humoristično.
2. Etjen Surio tom spsiku dodaje još elegično, patetično, fanatastično, slikovito, lirsko…

4.OBJASNITE ESTETIČKU KATEGORIJU LIEPO I RUŽNO.

Lijepo se nekad poistovjećivalo sa pojomom umjetničko, ali se više uzima kao jedna od više este. kateg, uz tragično, komično, ljupko…Kroz istoriju, lijepo je zamjenjivalo simetralno, harmonija, uzvišenost. Najpoznatija je velika teorija lijepog koji su utemljili pitagorejci. Po njima, ljepota stvari počiva na savrešnoj strukturi, a ta struktura na proporciji dijelova, tak oda lijepo stoji na proporciji dijelova, odnosno na čemu se može učestvovati pomoću brojeva. Lijepo se može odnositi na oblast estet. i na moralo lijepo u estetici, može biti pojam koji naziva sve estetitka. Za Platona lijepo je viječno, idealno, beskonačno. Ono je mjera i proporcija.

Ružno – za estetiku ružno nije posebna kategorija već je ono suportnost i nedostatak lijepog. Ružno posjeduje približnu snagu, ponore i disharmonije, ono je iracionalno, kao izobličenost i ono fascinirajuće djeluje na nadraženu čulnost. Platon u “sofistu” određuje ružno kao nedostatak mjere. Za stare Grke ruzno je bilo samo moment koji ljepota savladjuje u umjetnosti.