Propolis

1.    UVOD

Još u antička vremena mudri Aristotel je u svom “Govoru životinja” spominjao propolis zaključujući da se može koristiti za liječenje rana, infekcija i kožnih povreda. Od tih vremena do danas, propolis je s razlogom stekao veliku popularnost pa je zato i nazvan “prirodnim penicilinom”, ili “mudrim antibiotikom” jer uništava sve što je štetno, čuvajući zdravo. Kao što i samo ime kaže, jer propolis na grčkom znači “ispred grada ili branilac grada”, ovu supstancu pčele sakupljaju sa pupoljaka ili drveća i cvjetova da bi popravile oštećenja na košnicama i zaštitile se od bolesti. Najočiglednija njegova upotreba je s jeseni kada njime sužavaju leta na košnicama da bi spriječile prodor hladnoće, pa mu je korišćenje ispred “pčelinjeg grada” tu vjerovatno prvo i uočeno, a otuda i ime.

Mada živimo u svijetu zadivljujuće nauke i tehnike, medicine i farmacije, ova smolasta materija pravi je favorit u oblasti očuvanja ljudskog zdravlja na početku XXI vijeka. Šta više, uz pomoć razvijene visoke tehnologije, nano-biotehnologije, od njegovog prirodnog oblika stvoreni su super mikro molekuli sposobni da se brzo usvoje u čovječijem tijelu, omogućujući četvorostruko veću efikasnost od osnovne materije primjenjene u istoj količini.

Istraživači britanskog Oxford Univerziteta u propolisu su utvrdili 129 prirodno aktivnihsupstanci. Od 38 elemenata neophodnih za očuvanje životnih funkcija, više od 34 ih je utvrdjeno u propolisu, a što je najvažnije, tu su i bioflavonoidi koji nisu pronadjeni nigdje drugdje. Bioflavonoide, za koje stručnjaci kažu da su najvažniji do sada otkriveni prirodni prateći element u modrenoj medicini, mada djelujenevjerovatno, nije moguće vještačkisintetizovati na sadašnjem nivou tehnologije.

2.    PROPOLIS

Propolis je smolast pčelinji proizvod, koga pčele sakupljaju od glavica pupoljaka drveća i žbunastih biljaka i koriste ga za zatvaranje pora u košnici, i oblaganje cjelokupne unutrašnje povtšine košnice, poliranje saća pre polaganja legla, meda ili polena čime sterilišucelokupni unutrašnji prostor. Složenog je sastava, dokazano je preko 70 supstanci , najviše ima biljnih smola preko 55%, eteričnih ulja oko 10 %, cvjetnoga praha oko 5%, a sadrži vitamine ( B,C,E ) i mikroelemente kao Ca. Zn, Fe, Mg, Co, Cu i dr. Rastvorljviv je u alkoholu 50-70%, u vodi oko 10 %.

Vjekovima je iz iskustva poznato ljekovito svojstvo propolisa i posljednjih pola veka je bio na intezivnoj naučnoj provjeri u naučnim institucijama u celom svetu i potvrđeno je da ima profilaktično i ljekovitodejstvo na zdravlje čovjeka. I dalje vlada veliko interesovanje naučnika za propolis i sada je sigurno najinteresantniji naučnicima u odnosu na druge pčelinje proizvode. Posljednjih nekoliko decenija napravljen je veliki broj ljekovitih preparata na bazi propolisa, kako za lokalnu tako i za opštu upotrebu. U toku su ispitivanja propolisa kao leka protiv malignih bolesti, jer su neki testovi na životinjama nagovjestili na ovo njegovo svojstvo. Ima mišljenja da će propolis biti lijek 21. vijeka jer ima snažno dejstvo na slobodne radikale koji se stvaraju kod fizičkog i psihičkog stresa, i odgovorni su za nastanak mnogih bolesti, pa i malignih. Nedavno je objavljeno saopštenje da je kao antioksidans ispred C i E vitamina i da je nabogatiji prirodni izvor materija koje djeluju protiv slobodnih radikala. I pored mnogih povoljnih dejstava na zdravlje čovjeka još uvijek nije registrovan kao lijek, nego je pomoćno ljekovitosredstvo i kao takav ima široku primjenu u prevenciji i lječenju mnogih bolesti. Nisu poznata negativna dejstva propolisa na zdravlje čovjeka osim kod osoba alergičnih na propolis i osobe koje su sklone alergiji. Na primjer astmatičari treba da budu obazrivi pri primjenipropolisa.