Održavanje premera u stereografskoj projekciji na teritoriji opštine Bela Crkva

Održavanje premera u stereografskoj projekciji na teritoriji opštine Bela Crkva
Abstract
U seminarskom radu je prikazano osnivanje katastra u Srbiji, uključujući i one teritorije koje su u prošlosti bile u sastavu drugih zemalja. Data je analiza tadašnjeg premera. Prikazani su zakonski propisi koji su istorijski pratili katastar u Srbiji, a prikazano je i stanje premera u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini. Izvršena je analiza Austro-Ugarskog premera i premera u Gaus-Krigerovoj projkciji za područje Vojvodine. Na osnovu prikupljenih podataka prikazano je stanje Katastra u zemljama Evropske Unije i u zemljama u našem okruženju sa posebnim osvrtom na održavanje premera u zemljama bivše Jugoslavije. U seminarskom  radu je poseban aspekt dat na stanje i održavanje premera u Službi za katastar nepokretnosti Bela Crkva. Izvršena je celokupna analiza održavanja premera u poslednjih trideset godina. Tabelarno je dat prikaz svih rešenih predmeta u poslednje četri godine i na osnovu njih dat zaključak o stanju katastra i održavanju premera  u SKN Bela Crka, kao i smernice za dalji rad u cilju što kvalitetnijeg pružanja usluga.

1.    Uvod

Katastar zemljišta je od svih vrsta katastara, najstarija službena evidencija o zemljištu, položaju, površini, načinu korišćenja, bonitetu zemljišta, visini katastarskog prihoda i o korisnicima, odnosno posednicima zemljišta, koji je i nastao iz određenih potreba uprave, pravosuđa i privrede (porez, regulisanje imovinsko-pravnih odnosa na zemljištu, statistike i sl.) [1]
Budući da su  pojedini delovi Republike Srbije u prošlosti bili u sastavu različitih država, proces formiranja katastra zemljišta se odvijao u različitom vremenskom periodu i pod različitim uslovima. Tako će u radu biti prikazan razvoj katastra u Srbiji, sa osvrtom na sve delove sadašnje Srbije koje su u prošlosti pripadale drugim zemljama. Dalje je dat prikaz zakonskih propisa koji su kroz istoriju zemlje pratili osnivanje i održavanje katastra.
Aspekt je dat na premer u Autonomnoj Pokrajini Vojvodini, s obzirom na više važećih premera koji su i dan danas u upotrebi na ovom području.  Ono što je interesantno za ovaj rad je stari Austro-Ugarski premer, njegovo održavanje, ranije i danas, pa je on opširnije prikazan. Data je analiza i postupak održavanja premera u Evropskoj uniji i zemljama u okruženju. Sagledan je rad Službe za katastar nepokretnosti Bele Crkve u poslednjih trideset godina na rešavanju predmeta u postupku održavanja premera i izneta analiza rada. Na kraju su dati zaključak i razmišljanja autora o iznetoj problematici.
Zadatak ovog rada je da se prikaže postupak održavanja premera u Stereografskoj projekciji na području opštine Bela Crkva.

2.    . Razvoj katastarskog premera u Srbiji kroz istoriju

Budući da su  pojedini delovi Republike Srbije u prošlosti bili u sastavu različitih država, proces formiranja katastra zemljišta se odvijao u različitom vremenskom periodu i pod različitim uslovima.
Geodetski premer na našim prostorima započeo je veoma davno , još početkom 18 veka, i to na onim teritorijama naše zemlje koje su pre 1918 godine bile u sastavavu Austro-Ugarske monarhije. Sistemski se on počeo uvoditi karjem 18.veka i početkom 19 veka. Ono što je važno napomenuti je da katastarski premer počinje 1816.godine i to za potrebe oporezivanja od poljoprivrede. Za taj period treba reći da su prve karte nastale bez geodetskih podloga, a trebale su zadovoljiti potrebe vojnih operacija protiv Napoleona i Turskog carstva. Prvi geodetski radovi, odnosno radovi na triangulaciji 1.reda započeli su 1839.godine, i to za celu Austro-Ugarsku Monarhiju i trajali do 1862 godine. Paralelno sa radovima na pogušćavanju mreže, radi se i nov topografski premer. Kao osnovna jedinica za dužinu korišćen je bečki hvat, a za merenje ugla korišćena je stara uglovna podela. [4]
Sva merenja obavili su geodetski stručnjaci geodetske službe Austro-Ugarske monarhije iz velikih centara Beča i Budimpešte.  Do današnjih dana sačuvan je veoma mali broj originalnih podataka  premera  iz tog vremena, osim katastarskih planova koji su još uvek u upotrebi u određenim delovima naše zemlje. Katastarski planovi izrađivani su najčešće u razmeri 1:1440 i 1:2880 u stereografskoj projekciji. Katastarski premer zemalja koje su činile  staru Jugoslaviju, a u 19 veku pripadale Austro-Ugarskoj monarhiji počeo je 1821godine, a završen je 1869.godine.[4] Od 1969.godine Austro-Ugarska monarhija uvodi metarski sistem mera. Iste godine Monarhija započinje novi topografski premer za celu teritoriju u razmeri 1:25000.
Na teritoriji uže Srbije, južno od reka Dunava i Save, prvi počeci spominjanja premeravanja zemljišta i oporezivanja u odnosu na površinu i kvalitet samog zemljišta datira iz 1837.godine, kada je o tome govorio knez Miloš Obrenović na Spasovskoj Narodnoj Skupštini u Kragujevcu. Sama potreba za regulisanjem vlasničkih odnosa, kao i potreba za planskom uređenjem gradova dovodi do formiranja Geodetske službe u Srbiji.