Apsolutna i relativna gustina

Uvod

Supstanca je oblik postojanja materije koji je dostupan ljudskim čulima. Karakteriše je masa mirovanja. Sastoji se od veoma sitnih čestica – atoma. Danas je poznato više od 40 milona različitih supstanci, od kojih su neke supstance pronađene u prirodi, dok se druge proizvode veštačkim putem. Bez obzira na koji od ta dva načina pronađene, veliki broj njih, oko 100 hiljada ima praktičnu primenu.
Svaka supstanca ima karakteristična svojstva po kojima se manje-više razlikuje od drugih supstanci, na primer: boju, miris, gustinu, temperaturu topljenja, temperaturu ključanja. Navedena i slična svojstva supstanci, koja se određuju pomoću naših čula ili instrumenata, nazivaju se fizička svojstva. Hemijska svojstva supstanci ispoljavaju se pri njihovim reakcijama sa drugim supstancama. Jedna od hemijskih osobina supstance je gustina, koja može biti apsolutna i relativna.

Pojam gustine

Gustina je po definiciji odnos mase i zapremine nekog tela.

U ovoj formuli:
-ρ (ro) označava gustinu,
-m označava masu tela, a
-V njegovu zapreminu.
Dimenzije gustine su M L-3 a SI jedinica: kilogram po kubnom metru – kg/m3.
Gustine elemenata i čistih jedinjenja su karakteristične konstante ali pošto zavise od temperature, saopštavaju se zajedno sa temperaturom na kojoj su određene.
Na gustinu neke materije utiče sastav, temperatura, agregatno stanje, alotropski oblik, električno polje itd. Jedan od prvih zadataka fizičke hemije je bio da na osnovu merenja makroskopskih osobina materije dokuči nešto o njenoj mikroskopskoj građi. U tom pogledu gustina je od ogromnog značaja jer su na osnovu merenja gustine i indeksa prelamanja ili dielektrične konstante izračunavala molekulska refrakcija a na osnovu nje, dimenzije molekula.
Zanimljivo je da su za merenje gustine gasovitog azota godine 1904. Nobelove nagrade dobili Vilijem Remzi za hemiju i Lord Rejli za fiziku. Naime, iz veoma male razlike u gustinama azota iz vazduha i hemijski dobijenog azota oni su zaključili da u vazduhu pored azota postoji još neki gas i tako su pronašli argon. To je suština fizičke hemije – meriti nešto obično i iz toga pronaći nešto neobično.