Vrste racunarski mreza

Uvod

Potreba za informacijama naterala je čoveka da uspostavlja veze sa raznim izvorima informacija i da stvara mreže preko kojih će sebi olakšati prikupljanje, prenos, skladištenje i obradu podataka. Naglim razvojem računarske tehnologije poslednjih godina (povećanje performansi uz pad cena) i sa pravom eksplozijom Interneta, broj korisnika računara i računarskih mreža raste vrtoglavom brzinom. Sa sve moćnijom računarskom opremom svakodnevno se uvode novi servisi, a istovremeno se u umrežavanju postavljaju viši standardi. Vremenom su se mrežni sistemi razvijali da bi danas dostigli nivo praktičnog efikasnog okruženja za razmenu podataka.

Počeci umrežavanja vezuju se za prve telegrafske i telefonske linije kojima su se prenosile informacije do udaljenih lokacija. Dostupnost i fleksibilnost tehnologija današnjih savremenih računarskih mreža omogućava da se sa bilo koje tačke na planeti može povezati na mrežu i doći do željenih informacija. U poređenju sa nekadašnjom cenom korišćenja servisa mreža, cena eksploatisanja današnjih mreža je sve niža. Računarske mreže su danas nezamenjivi deo poslovne infrastrukture kako malih, tako i velikih organizacija. Poznavanje tehnologije i korišćenje mreža nije samo stvar opšte kulture. U mnogim segmentima poslovanja primena računarskih mreža može da obezbedi prednost organizacijama na tržištu (npr. elektronska trgovina omogućava i malim firmama konkurentnost na tržištu).

Računarska mreža može biti prost skup dva ili više računara, koji su povezani medijumom za povezivanje i koji međusobno mogu da komuniciraju i dele resurse. Koristi se za prenos kako digitalnih tako i analognih podataka, koji moraju biti prilagođeni odgovarajućim sistemima za prenos. Mrežom se prenose računarski podaci, govor, slika, video, a aplikacije na stranama korisnika mogu biti takve da se zahteva prenos podataka u realnom vremenu (govor, video i sl.) ili to ne mora biti uslov (elektronska pošta, prenos datoteka i sl.). Mreža se sastoji od računara, medijuma za prenos (žica, optičko vlakno, vazduh) i uređaja kao što su čvorišta, svičevi, ruteri itd. koji čine infrastrukturu mreže. Neki od uređaja, kao što su mrežne kartice, služe kao veza između računara i mreže.

Svaka mreža se može svesti na sledeće dve osnovne celine: hardversku i softversku. Hardversku celinu sačinjavaju mrežni čvorovi (nods) u kojima se vrši obrada informacija, fizički spojni putevi i deljeni resursi. Čvorovi su delovi mreža u kojima dolazi do obrade podataka. Postoje dve vrste čvorova: čvorovi u kojima se vrši stvarna obrada i oni predstavljaju ciljne čvorove (hosts), i čvorovi kojima je uloga da usmeravaju informacije (routers). Deljeni resursi su hardverski (štampači, ploteri, faks mašine, diskovi i sl.) ili softverski elementi (datoteke, baze, aplikacije i sl.). Softversku celinu mreže čine protokoli – pravila po kojima se vrši komuniciranje (razmena podataka) u mreži i operativni sistemi koji su u direktnoj komunikaciji sa hardverom računarskog sistema i imaju podršku za mrežni hardver i mrežne protokole.
1. Računarske mreže
Računarska mreža ili mreža računara je složen multiračunarski sistem koji sadrži dva ili više
računara i drugih uređaja moeđusobno povezanih komunikacionim linijama. Uobičajeno je da se računari i računarski terminali u podmreži nazivaju DTE( Data Ternminal equipment)a uređaji u telekominikacionoj podmreži (modemi,multipleksori itd) nazivaju DCE( Data communications equipment).

Računarska mreža omogućava razmenu informacija i korišćenje zajedničkih resursa radi
obezbeđenja usluga svim korisnicima računarkse mreže. Komuniciranje se vrši porukama koje se šalju odnosno primaju prema određenim komunikacionim protokolima.

Sve mreže imaju zajedničke komponente, funkcije i osobine.Tu spadaju:
 serveri –računari koji obezbeđuju resurse koje dele korisnici u mreži
 klijenti-računari koji pristupaju zajedničkim resursima koje obezbeđuje server
 medijum-sredstvo putem koga se računari povezuju
 zajednički podaci- datoteke koje server obezbeđujeprekomreže
 zajedničkištampači i drugiuređaji-drugiresursikojeobezbeđuje server
 resursi-datoteke,štampači i drugielementikoji se stavljajunaraspolaganjemrežnimkorisnicima.

2. Podela računarskih mreža

Razlikujemo tri vrste računarskih mreža prema prostoru koji pokrivaju i to: LAN (Local area network), WAN (Wide area network), MAN (Metropolitan area network).

LAN ili lokalne računarske mreže koriste se za povezivanje računara unutar nekog zatvorenog prostora.

MAN mreže nastaju povezivanjem LAN mreža i pokrivaju teritoriju jednog grada.

WAN mreže su javnog karaktera i omogučavaju koriščenje veoma udaljenih računarskih sistema.

U početku su računarske mreže bile samo lokalnog karaktera i formirane su prvenstveno radi deljenja hardverskih resursa, gde je centralno mesto zauzimao hard disk. Ušteda na hardveru je i danas jedan od osnovnih razloga za povezivanje računara,ali povećanje operativnosti koje dinose računarske mreže je ipak dominantan faktor njihovog korišćenja. Povezivanjem računara u mrežu omogućuje se korišćenje zajedničkih programa, datoteka, baza podataka i drugih medija.
Računarske mreže omogućavaju koriščenje elektronske pošte i mrežnih aplikacija, lakše upravljanje inadgledanje sistema, pristup različitim operativnim sistemima itd.