Kriminologija

1.    POJAM KRIMINOLOGIJE
U najopštijem smislu kriminologija je nauka o zločinu ili nauka o proučavanju KD. Proučavajući kriminalne probleme iz različitih aspekata vremenom su se razvile i posebne kriminološke discipline kao što su: kriminalna antropologija, sociologija, psihologija, politika, etiologija, fenomenologija i dr. koje nose predznak kriminalne kao što je viktimologija, penologija.
Veoma rano kriminalitetom kao predmetom nauke, počela je da se bavi kriminalna sociologija. Ona je svoja kriminološka shvatanja začela praktično s klasičnom školom u 18. vijeku, zatim pozitivističkim teorijama s kraja 19. vijeka, da bi vremenom evoluirala sredinom 20. vijeka u savremenu kriminologiju, izučavajući kriminalitet isključivo kao društvenu pojavu. Prema Feriju kriminologija je opšti pojam za sve krivične nauke, pa i za krivično pravo. Takvo mišljenje prije II Svjetskog rata zastupao je i poznati  pravnik Toma Živanović i akademik Milan Milutinović.
Kriminologija se vremenom formirala u savremenu nauku koja inkorporira sva validna saznanja, pojavnim oblicima i razvoju kriminala u određenim vremenskim okvirima i prostornim granicama.

2.    PREDMET KRIMINOLOGIJE
U najopštijem smislu riječi predmet kriminologije je kriminalitet kao individualni čin i društvena pojava, njegovi uzroci i pojavni oblici.Poseban predmet kriminologije je ličnost delinkventa, njegova socijalna obilježja, psihološka i biološka struktura.Predmet istraživanja kriminologije je delinkventna ličnost ili sam delikt ili i jedno i drugo.
Prva shvatanja o predmetu kriminologije potiču još od italijanskog kriminologa Lombroza koji je smatrao da je osnovno pitanje nauke zločinac, a ne njegovo djelo.
Drugo stanovište prevashodno sociološke i pravne orijentacije polazi od toga da je predmet kriminologije zločin. Ono potiče od francuskog sociologa Dirkema po kome kriminologija izučava društveno ponašanje u vezi s krivičnom sankcijom.
Pretežna kriminološka istraživanja, shvaćena kao predmet interesovanja ove nauke kreću se u dva smjera: posmatranje unutrašnjeg stanja ličnosti i ispoljavanje slobode ili prinudne volje, uslovljena socijalnom okolinom u određenom obliku spoljne manifestacije ponašanja ličnosti.
Kada je u pitanju ličnost delinkventa kao predmet kriminologije može se posmatrati iz dva aspekta kako se njegovo unutrašnje stanje manifestuje u socijalnoj sredini i na drugoj strani kako se socijalna sredina odražava na njegova unutrašnja svojstva.
ETILOGIJA – proučava uzroke korijeni kriminaliteta
FENOMENOLOGIJA – pojavne oblike kriminaliteta