Socialno medicinski aspekti karcinoma grlica materice

1. Uvod
Rak grlića materice je genetski uslovljen ili je prouzrokovan Humanim papilloma virusom. Postoji više od 100 tipova HPV-a, od kojih oko 15 može prouzrokovati rak grlića materice. Većina odraslih ljudi je zaražena HPV-om u jednom periodu života, ali infekcija najčešće prođe sama, bez komplikacija. Ako HPV infekcija ne prođe, rizik za nastanak raka grlića materice može biti povećan.
Svake godine pola miliona žena u svetu oboli od raka grlića materice (više od polovine njih umre, a 80% umrlih je iz zemalja u razvoju). U Srbiji oboljeva 25 na 100.000 žena/god., a u nekim delovima zemlje broj prelazi 30, što je najviša stopa obolevanja od raka grlića materice u Evropi. U Srbiji je karcinom grlića materice na 3. mestu po učestalosti pojavljivanja, a 4. po redu uzroka smrti među malignim oboljenjima kod žena. Širom sveta svaka 2 minuta jedna žena umre od raka grlića materice. U našoj zemlji svakog dana od raka grlića materice oboli četiri, a umre jedna žena.

2. Definisanje problema
Postoje dva glavna tipa raka grlića materice, koja se razvijaju iz različitih tipova tkiva:skvamocelularni karcinom koji nastaje od ćelija pločastog epitela i javlja se u oko 85-90% slučajevaiadenokarcinom koji nastaje od ćelija žlezdanog epitela, a ucestalost mu je oko 10-15%. Smatra se da su neki tipovi adenokarcinoma agresivniji i imaju lošiju prognozu. Postoji i vrlo mali procenat tumora grlića materice koji nastaju iz drugih struktura
2.1. Definicija
Rak grlića materice je jedan od najčešćih tipova kancera kod žena koji se pojavljuje na reproduktivnim organima. Različite varijacije humanog papiloma virusa koji se prenose putem polnog odnosa igraju značajnu ulogu u njegovoj pojavi. Nekada naš imuni sistem ne može da se izbori sa virusom koji nam napadne telo. Tako kod nekih žena se HPV zadrži godinama i počne da menja ćelije koje se nalaze na cerviksu u ćelije raka. On se najčešće javlja posle tridesete godine života. Rano uočavanje simptoma može dovesti do potpunog izlečenja. Danas čak postoji i vakcina protiv HPV.
2.2. Simptomi
Cervikalni rak u ranijim fazama bolesti nema obično nikakve simptome i zbog toga je redovna kontrola neophodna. Kako bolest napreduje tako se pojavljuju i različiti simptomi poput krvarenja nakon polnog odnosa, ili između dva menstrualna ciklusa, onda može se prikazati i vodeni sekret sa prisustvom krvi koji ima jak, neprijatanmiris. Takođe možete osetiti bol u predelu pelvisa kao i bolne polne odnose.