Specifikacija posla i profil radnika

UVOD
Utvrđivanje potreba za osobljem predstavlja plansku i dobro osmišljenu
aktivnost u kojoj menadžer treba da zna koji se poslovi moraju obaviti da bi se
ostvarili ciljevi organizacije, koje su veštine i sposobnosti potrebne za obavljanje
tih poslova i koliko je ljudi potrebno za obavljanje tih poslova? Naravno pre svega
mora biti i dobro upoznat kako sa kratkoročnim tako i sa dugoročnim poslovnim
planovima kompanije u cilju racionalizacije upošljavanja novih kadrova, prekvalifikacijom i edukacijom postojećih kadrova. Proces popunjavanja radnih mesta počinje regrutovanjem. To je proces
identifikacije i privlačenja kandidata čije sposobnosti, veštine i lične osobine
zadovoljavaju zahteve trenutno upražnjenih radnih mesta ili budućih poslova. Regrutovanje sadrži ispitivanje i sagledavanje zahteva poslova na upražnjenim
radnim mestima, traženje i razmatranje izvora regrutovanja pogodnih kandidata, privlačenje i podsticanje za prijavljivanje na ponuđena radna mesta i kontaktiranje sa
ovim kandidatima. Regrutovanje kao funkcija ne može da se posmatra izolovano, nego u
kontekstu drugih funkcija. Osnovni cilj je da se privuče dovoljan broj kvalitetnih kandidata da bi se
mogli izabrati najbolji.
5
1. UPRAVLjANjE UPRAVLjANjE UPRAVLjANjE UPRAVLjANjE LjUDSKIM LjUDSKIM LjUDSKIM LjUDSKIM RESURSIMA RESURSIMA RESURSIMA RESURSIMA
Aktivnosti u oblasti upravljanja ljudskim resursima su veoma različite i
mogu se razvrstati na više načina. Pojedini autori grupišu ih tako što ih svode na: − zapošljavanje; − razvoj ljudskih resursa i − zaštitu zaposlenih. Pod zapošljavanjem se podrazumevaju aktivnosti koje se odnose na analizu i
specifikaciju posla, planiranje ljudskih resursa, regrutovanje i selekciju; pod
razvojem ljudskih resursa – aktivnosti koje proizilaze iz ocjenjivanja radne
uspješnosti, obuke, usavršavanja, nagrađivanja i upravljanja karijerom; a pod
zaštitom zaposlenih – aktivnosti koje se vezuju za zaštitu zdravlja i bezbjednosti na
radu, kolektivno pregovaranje odnosa između poslodavaca i zaposlenih. Na drugoj strani, ima autora koji navedene aktivnosti razvrstavaju na
drugačiji način. Pri tome ih najčešće posmatraju kao aktivnosti koje se odvijaju u
oblasti: zapošljavanje; razvoja zaposlenih; nagrađivanja i motivisanja zaposlenih;
socijalnog partnerstva i zdravlja i bezbjednosti na radu. Aktivnostima u oblasti
zapošljavanja obuhvataju se analiza posla, planiranje ljudskih resursa, regrutovanje i
selekcija; u oblasti razvoja zaposlenih – obuka i usavršavanje zaposlenih, ocjenjivanje performansi zaposlenih i upravljanje karijerom; u oblasti nagrađivanja i
motivisanja zaposlenih – strategije njihovog nagrađivanja i motivisanja; u oblasti
socijalnog partnerstva – kolektivno pregovaranje, uređivanje odnosa između
poslodavaca i zaposlenih i rješavanje kolektivnih radnih sporova i u oblasti
zdravlja i bezbjednosti zaposlenih – aktivnosti namijenjene zaštiti zdravlja i
bezbjednosti na radu. I pored svega, aktivnosti u oblasti upravljanja ljudskim
resursima najčešće se grupišu, odnosno razvrstavaju tako što se sprovode na desetak
osnovnih aktivnosti. Takvim aktivnostima smatraju se: − analiza posla, − planiranje ljudskih resursa, − regrutovanje ljudskih resursa, − selekcija ljudskih resursa, − socijalizacija i orijentacija zaposlenih, − trening i obrazovanje zaposlenih,