Evroazijska šahovska tabla kao geopolitički fenomen

Uvod

“Sve od vremena kad su kontinenti započeli s političkim međudelovanjem, pre nekih 500 godina, Evroazija je središte svetske moći. U različitim vremenima i na različite načine, narodi koji su nastanjivali Evroaziju – iako najviše oni iz zapadnoevropskog područja – penetrirali su razne ostale delove sveta i dominirali njima, kako su pojedine države Evroazije zadobijala poseban status i iskorišćavale povlastice koje su proisticale iz položaja vodećih svetskih sila.”
U poslednjoj deceniji dvadesetog veka svedoci smo tektonskih promena u svetskim odnosima. Po prvi put u istoriji, jedna neevroazijska sila pojavljuje se, ne samo kao arbitar u odnosima evroazijskih sila već i kao vrhunska sila sveta. Poraz i kolaps Sovjetskog Saveza predstavljao je poslednji korak u rapidnom usponu sile iz Zapadne hemisfere, Sjedinjenih Američkih Država, kao jedine  i, u stvari,  prve potpuno globalne sile.
No, područje Evroazije zadržava svoj geopolitički značaj. Ne samo u svom zapadnom delu – Evropi – još uvek lokaciji značajnog dela svetske političke i ekonomske moći, već i svojim istočnim područjima – Aziji – koja u zadnje vreme postaje vitalno središte ekonomskog rasta i političkog uticaja. Upravo stoga pitanje kako se globalno aktivna Amerika nosi sa složenim odnosima snaga unutar Evroazije te posebno sprečava li pojavljivanje neke dominantne, antagonistički nastrojene evroazijske sile – ostaje središnje pitanje za njenu sposobnost delovanja kao prve globalne sile. Sledi kako – pored kultiviranja različitih novih dimenzija sile (tehnologije, komunikacije, informacije, kao i trgovina i finansije) – američka spoljna politika mora i dalje voditi računa o geopolitičkoj dimenziji, te nastaviti s primenom svog uticaja u Evroaziji na način koji stvara ravnotežu na kontinentu, uz Sjedinjene Države kao političkog arbitra .

Veliki uticaj na ponašanje SAD imaju istaknuti naučnici, među kojima posebno mesto zauzima Zbignjev Bžežinski  i njegovo delo “Velika šahovska    tabla”.

Raspored teme ovog rada realizovace se kroz sledeće celine: 1) Metodološki okvir; 2) Hegemonija novog tipa; 3) Prečica ka globalnoj supremaciji; 4) Prva globalna sila; 5) Američki globalni sistem; 6) Evroazijska šahovska tabla; 7) Geopolitika i geostrategija; 8) Geopolitički igrači I geopolitički stožeri; 9) Glavni ciljevi Amerike; 10) Evroazijski Balkan.