Poslovno pravo

1.DRŽAVA I PRAVO

Država i pravo su nastajali vijekovima.Istorija nas uči o razvitku prava i država kao međusobno uslovljenim pojavama Otac historije je Herodot.Međutim, u razvoju ljudske misli isticao se Aristotel koji je u vremenu deskriptivne historijske misli opisao državno
i pravno uređenje grčkih polisa .On je radio statute gradova-polisa kao prve ustavnopra-
vne norme , od kojih su neki sačuvani do današnjih dana i predstavljaju značajnu vrijed-
nost radi saznanja o državnom uređenju i pravu tog vremena.
Druga faza razvoja historijske misli predstavljala je pragmatična historija koja se okvirno mogla vezivati za srednji vijek.Ona daje opise događaja, podatke o vladarima , načinu vršenja vlasti , vojskovođama, bitkama i političkim sukobima.Ova historija se trudila da događaje opiše i i time ih objasni .Istorija se shvatala kao magistra vitae (učiteljica života).
Tek u XIX vijeku dostiže se nova faza istorijske misli, tzv. Genetička historija Ona za cilj postavlja uzročno-posljedično objašnjenje historijskih procesa i pojava i trudi se da ustanovi njihovu genezu .
Društveno-ekonomski progres danas je moguć samo u savremenim državama čije pravno regulisanje odnosa , među subjektima , proističe iz dostignutog stepena ekonomskog razvoja .
Kao što su država i pravo povezani tako su vezani i pravo i ekonomija u državi.Ali ova veza prevazilazi okvire jedne države razvojem prometa robe i usluga sa inostranstvom, što je rezultat usvajanja niza međunarodnih konvencija i drugih pravnih normi ili prihvatanja poslovnih pravila ponašanja.
OSNOVNI POJMOVI O
DRŽAVI I PRAVU
1. Utjecaj društvene zajednice na državu i pravo

Svi odnosi između društvene zajednice , države i prava su dvosmjerni, jer društvene zajednice utiču na državu i pravo , a država i pravo utiču na društvenu zajednicu kojoj pripadaju i koja ih je stvorila.Pravo obezbjeđuje pravdu u društvenoj zajednici tako što unaprijed propisuje, za sve jednako ,način ponašanja i posljedice u slučaju drukčijeg postupanja1.

Nije rijedak slučaj da društvena zajednica izvrši pritisaku državi na promjenu određenih normi ponašanja.Čak utjecaj društvene zajednice može da bude od takvog značaja da se mijenjaju norme ponašanja međunarodnog značaja.

2.Teorija države i prava

Pravne nauke spadaju u najstarije društvene nauke.Sve do XIX vijeka nauka o državi se razvijala nezavisno od nauke o pravu, kada su u njemačkoj filozofskoj i naučnoj misli spojene u jednu naučnu disciplinu –teoriju države i prava.
U okviru opće filozofije počelo se, s druge strane, razvijati učenje o pravu , iako u daleko manjem obimu .Za njega je karakteristično razmatranje o osnovu i opravdanosti prava, čiji je najvažniji rezultat uobličena ideja prirodnog prava.
Do snažnog razvoja nauke o pravu dolazi tek u rimskoj pravnoj misli koja poklanja mnogo veću pažnju proučavanju prava nego proučavanju države.
Sistematizovana opća znanja o pravu prerastaju , nešto kasnije, u posebnu pravnu disciplinu koja se proučava kao uvod u pravne nauke , kao što je slučaj sa Gajevim institucijama /Institutiones/ iz II vijeka, ili sa institucijama u Justinijanovom/Corpus iuris civilis/1.
3. Odnos prava i države

Sa pravnog stanovišta država je tvorac prava.Ali tek što je stvoreno pravo se odriče svoga tvorca , ono hoće da živi po svom vlastitom zakonu , kao da je samo sebi svrha.
Ideja prava ima tri svoja vida: pravdu, svrsishodnost i pravnu sigurnost.
Država donosi zakone –uređuje pravne norme i sve ono što se zove pravo , ali ga i primjenjuje .

Rasprostranjeno i prihvatljivo teorijsko stanovište je da su država i pravo dvije strane iste pojave, jer država bez prava i nije država , u takvoj skupini može da vlada samo
nered , nesigurnost , narušavanje sloboda , pravo bez države je nezaštičeno , neostvaruje se pa stoga ga i nema.
4. Pojava prvih zakona

Iz činjenica da u prvobitnoj zajednici nije postojala država može se izvući zaključak da za nju nije svojstveno ni postojanje prava.
Ipak su mnoga primitivna društva bila izuzetno dobro uređena :besprijekorno su funkcionisala i tačno se znalo ko šta treba da radi, koje je ponašanje dozvoljeno, a koje nije.

Osnovi regulator ponašanja bili su običaji.Odnose unutar grupe regulisao je splet nepisanih pravila, koja su nastajala dugotrajnim ponavljanje ponašanja kroz više generacija.U ovakvim zajednicama su bili vidljivi jaki tragovi prošlosti , gdje je proizvodnja skromna , privreda naturalna, a pravo nerazvijeno, vezano za religiju , puno formalizma i simbolike. U krilima plemenske zajednice formira se zametak pravnih sistema država koje se rađaju , a običajna pravila rodovskoplemenskih zajednica postepeno prerastaju u običajno pravo prvih država.

Prve države bile su formirane kao mali samostalni gradovi-države.U sumeru u III milenijumu pne. postojao je znatan broj takvih državnih tvorevina od koji su najpoznatiji: Ur, Uruk Eridu itd.
Pojavom pisma stekli su se uvjeti za izradu tekstova pravnih normi.
U vrijeme vladavine Ur Namu pojavio se i njegov zakonik poznat kao Ur Namu zakonik
Zakonik Ur Namu sadrži odredbe od zaštite siromašnih od bogatih , čišćenju zemlje od otimača , varalica i podmitljivaca , o preljubi , o silovanju, o povratku odbjeglog roba , o kaznama zbog povrede , o kazni uranjanja u rijeku zbog lažne optužbe.