Krivična dela protiv polne slobode

•Uvod
– Dugo vremena, centralno pitanje kod krivičnih dela protiv polnih sloboda (za koja se obično koristi i termin seksualni delikti) bilo je kako ih zakonom regulisati, odnosno gde postaviti granicu između dozvoljenog i kriminalnog. Ovo pitanje je i danas aktuelno, mada ne u onoj meri kao što je to bilo pre nekoliko decenija kada je došlo do talasa zakonodavne reforme u ovoj oblasti u mnogim zemljama.

No, i danas su aktuelna određena kriminalno-politička pitanja, a i u pogledu pravno-dogmatskih pitanja skoro da nema krivičnog dela iz ove grupe kod kojih se ona u primeni ne postavljaju.

Seksualni delikti izazivaju veliku pažnju ne samo nauke već i javnosti uopšte, s’ obzirom da otvaraju pitanje ličnosti učinioca i žrtve, njihovog međusobnog odnosa, kao i probleme teških i dugotrajnih posledica viktimizacije, zatim aspekte resocijalizacije učinioca i dr.

Društvena kontrola seksualnosti je višestruka i kreće se u širokom dijapazonu od blagog društvenog ograničavanja do korišćenja kazne i krivičnopravne represije. U prošlosti je postojala izrazita represija seksualnosti, na šta je posebno uticalo hrišćanstvo, ali i usvajanje nekih zabluda.
Opšte karakteristike
Bliže sagledavanje krivičnih dela iz ove grupe dovodi do saznanja da se ovde radi o zaštiti slobode odlučivanja u polnim odnosima, a kad je reč o moralu, polnom moralu. Posmatrano sa te tačke gledišta, ova krivična dela imaju mnogo dodirnih tačaka sa krivičnim delima protiv slobode građana, ali isto tako i sa krivičnim delima protiv časti i ugleda, jer je i dostojanstvo ličnosti kategorija koja se može razumeti samo ako se ima u vidu čast i ugled. Razlog što su ova krivična dela izdvojena u posebnu grupu je upravo taj što se ovde moral posmatra u užem smislu- kao sloboda stupanja u polne odnose i kao polni moral. Pri tome se ima u vidu da postoje druga krivična dela kojima se štiti sloboda ličnosti i čast, odnosno ugled. Unutrašnja podela ovih krivičnih dela može se izvršiti na a)krivična dela protiv polne slobode, gde spadaju: 1)silovanje; 2)obljuba nad nemoćnim licem; 3)obljuba nad detetom; 4)obljuba zloupotrebom položaja i 5)nedozvoljene polne radnje i b) krivična dela protiv polnog morala, gde spadaju: 1)podvođenje i omogućavanje vršenja polnog odnosa; 2)posredovanje u vršenju prostitucije; 3)prikazivanje, pribavljanje i posedovanje pornografskog materijala i iskorišćavanje maloletnog lica za pornografiju; 4)navođenje maloletnog lica na prisustvovanje polnim radnjama i 5)iskorišćavanje računarske mreže ili komunikacije drugim tehničkim sredstvima za izvršenje krivičnih dela protiv polne slobode prema maloletnom licu.
3.
•Pojedinačna krivična dela
Silovanje
Prema shvatanju većine autora koji se bave problemom seksualne delikvencije, silovanje kao seksualni delikt uslovljeno je agresijom koju počinitelj ’’prazni’’ u samom aktu silovanja. Prema tome, oni koji čine ovakve delikte nisu samo jednostavno seksualno frustrirani, radnja najčešće nije pokrenuta čistim seksualnim nagonom, već agresijom, što se često manifestuje kroz ponižavanje, vređanje, ucenjivanje i uopšte degradaciju žrtve.
Krivično delo postoji kada izvršilac prinudi drugog na obljubu ili sa njom izjednačen čin upotrebom sile ili pretnjom da će napasti na život ili telo tog ili njemu bliskog lica.
-Pod obljubom se podrazumeva prodiranje muškog polnog organa u ženski. Za postojanje obljube nije neophodno da je ona u fiziološkom smislu dovršena, već je dovoljno i delimično prodiranje muškog polnog organa u ženski. Izvršilac može biti svako lice. Ovo krivično delo može biti izvršeno samo sa umišljajem i propisana je kazna zatvora od tri do dvanaest godina.
-U stavu 2. predviđen je lakši oblik krivičnog dela koji postoji kada je delo učinjeno pretnjom da će za pasivnog subjekta ili njemu bliskog otkriti nešto što bi škodilo njegovoj časti ili ugledu ili pretnjom nekim drugim teškim zlom. Za ovo krivično delo propisana je kazna zatvora od dve do deset godina.
-U stavu 3. propisan je prvi teži oblik krivičnog dela, koji postoji kada je usled dela nastupila teška telesna povreda lica prema kojem je delo izvršeno ili ako je delo izvršeno od strane više lica ili na naročito svirep ili naročito ponižavajući način ili prema maloletniku ili je delo imalo za posledicu trudnoću. Za ovo krivično delo propisana je kazna zatvora od pet do petnaest godina.

4.
-U stavu 4. propisan je drugi teži oblik krivičnog dela, koji postoji kada je usled dela nastupila smrt lica prema kojem je delo izvršeno ili je delo učinjeno prema detetu. Za ovo krivično delo propisana je kazna zatvora od najmanje deset godina.
-Prema odredbi člana 186. KZ, gonjenje za ovo krivično delo učinjeno prema bračnom drugu preduzima se po predlogu.