Logistički centar

1. Uvod

Imajući u vidu značajan napredak logistike od 50-tih godina prošlog veka, brojna istraživanja bila su usredsređena na ovu oblast u njenim različitim primenama. Zbog trenda nacionalizacije i globalizacije koji je obeležio poslednje decenije, značaj logističkog menadžmenta je zabeležio porast u različitim poljima. Za industrije logistika pomaže u optimizaciji postojećih procesa proizvodnje i distribucije koji su bazirani na istim izvorima kroz upravljačke tehnike usmerene ka promovisanju efikasnosti i konkurentnosti preduzeća.

Sama logistička usluga je rezultat niza međusobno usklađenih, sinhronizovanih i povezanih logističkih procesa i nije moguće poboljšanje kvaliteta usluge bez unapređenja svih procesa i aktivnosti u logističkom lancu. Logistički sistemi kao entiteti logističkog lanca sadrže veliki broj podsistema i strukturnih elementa, što zahteva efikasan proces upravljanja logističkim resursima, uz stalno merenje, analizu i unapređenje logističkih performansi.

Današnji svet je globalizovan i zavistan od sigurnosti i pravovremenosti snabdevanja, što mu kvalitetna organizacija logistike omogućava. Dodatnu važnost logistici daje trend preseljenja proizvodnje u područja s nižim troškovima proizvodnje. Time su troškovi proizvodnje svedeni na minimum i ključna kompetetivna prednost postaje – kvalitet i troškovi unutar lanca snabdevanja, u kojem je logistika jedna od najvažnijih karika. Spoznaja suštine logističkih centara preduslov je uspešnog planiranja, optimizacije, projektovanja, upravljanja, kontrole i analize logističkih procesa i podsistema. Zahtevi transporta u lancima snabdevanja, ekološki zahtevi i potreba obezbeđenja kvaliteta življenja u gradovima regiona, posebno ističu značaj izbora lokacija logističkih centara, način i vremena njihovog snabdevanja.

Kompleksnost problematike i priroda sistema gradske logistike uslovljavaju da se pojedini koncepti u gradovima pojavljuju u različitim kombinacijama. Definisan je veći broj koncepcija za rešavanje problema gradske logistike:
– Kooperativni logistički sistemi,
– Logistički centri,
– Koncept koncentracije informacionih tokova,
– Koncept kontrole stepena iskorišćenja tovarnog prostora,
– Podzemni sistemi transporta robe,
– Koncept orijentacije na ekološka vozila,
– Koncept logističkog udruženja,
– Regulativni koncept gradskih uprava,
– Itd.
U mnoštvu različitih koncepcijskih rešenja izdvajaju se, a često i integrisano primenjuju, kooperativni logistički sistemi i logistički centri. U ovom radu ću se posvetiti logističkim centrima – njegovom značaju, strukturi logističkih centara i kvalitetu usluge.
2. Pojam i značaj logističkog centra

Logistički centar predstavlja savremeni objekat u kojem se pribire, čuva, dorađuje ipriprema roba za dalju distribuciju do kupaca. Sastavni je deo trgovačke infrastrukture, a razvio se iz tradicionalne funkcije skladišta tako što se povećava broj funkcija, primenjuju se savremena načela organizacije rada, nove tehnike i tehnologije, omogućuje se visoka koncentracija robe i brz protok u distribucijskim kanalima, kao i ravnomerno i racionalno napajanje maloprodajnih tačaka.

2.1. Pojam

Logistika je termin koji opisuje procese planiranja, izvršenja i kontrole efikasnosti tokova i zaliha sirovina, poluproizvoda u procesu proizvodnje, gotovih proizvoda i povezanost informacija od mesta izvora do tačke potrošnje, sve u cilju prilagođavanja zahtevima kupaca, klijenata. Ove aktivnosti mogu obuhvatati i servisiranje, opsluživanje kupaca, prognozu tražnje, distribuciju informacija i komunikativne veze, upravljanje zalihama, manipulacije sa robom, planiranje redosleda realizacije procesa, snabdevanje delovima i servisnu podršku, izbor lokacije fabrika, skladišta i opreme, pakovanje, vraćanje robe na doradu, transport i smeštanje otpadaka,
saobraćaj i transport, skladištenje i zalihe. Logistika je deo lanca snabdevanja koji planira, primenjuje i kontroliše efikasnost, efektivnost toka i skladište roba, usluga i sa tim vezanih informacija od tačke izvora do tačke potrošnje, a radi zadovoljenja zahteva klijenta.

Logistika je organizacija, planiranje, kontrola i realizacija robnih tokova od mesta nastanka do mesta prodaje preko proizvodnje i distribucije do krajnjeg korisnika radi zadovoljenja zahteva tržišta, uz minimalne troškove i minimalne investicije .

Prema NATO logističkom priručniku logistika je nauka o planiranju i izvođenju pokreta i održanju snaga. U svom najsveobuhvatnijem smislu to su aspekti vojnih operacija koji vrše:
– proračunavanje i razvoj, nabavku, skladištenje, transport, distribuciju,
održavanje, evakuaciju i raspoređivanje materijalnih sredstva,
– transport ljudstva,
– nabavku ili konstrukciju, održavanje, delovanje i raspoređivanje
sposobnosti,
– nabavku ili dobavljanje usluga, i
– medicinsku podršku i zdravstvenu zaštitu .

U cilju ostvarenja što uspešnijeg poslovanja, poodavno je odgovoreno na pitanja “Kako proizvesti?” i “Kako prodati?”. Nakon industrijskog inženjerstva, koje je imalo glavnu ulogu da odgovori na izazove problema proizvodnje do 60-ih godina prošlog veka, marketing je preuzeo ulogu u približavanju proizvođača kupcu, odnosno potrošaču, kako bi proizvođač bio u mogućnosti da identifikuje i zadovolji želje i potrebe kupca.

Ukupna problematika razvoja i funkcionisanja regije, kao složenog sistema u okviru kojeg deluju brojne zakonitosti, još je krajem XIX i početkom XX veka pokušana da se stavi u teorijske okvire. Osnovna svrha takvog teorijskog pristupa je otkriti i izgraditi analitičke metode praćenja razvojne problematike, metoda identifikacije razvojnih faktora i ograničenja i utvrditi modele optimizacije razvojnih procesa u regiji. Sam teorijski pristup obuhvata teorije, modele i analize, a strukturu istog čine grupe teorija (teorija lokacija i sl.), grupe modela (lokacijski i prostorni) i grupe analitičkih metoda.

Zbog važnosti logistike, kao osnove sigurnog i pravovremenog snabdevanja, njen razvoj ima veliki uticaj na celokupni razvoj kako pojedinog grada, regiona tako i jedne zemlje u celini. Razvojem logistike će porasti interes za ulaganje u gradske sredine kao nosioce privrednog rasta Srbije, kako u samoj logistici i povezanim delatnostima, tako i za ulaganja u industriju i razvoj visoke tehnologije.

Savremeno poslovanje je došlo do visokog stepena razvoja u davanju novih rešenja u cilju uspešnijeg poslovanja i davanju odgovora na novo ključno pitanje: kako ostvariti racionalno poslovanje ili proizvodnju i postati konkurentan na tržištu (po ceni, kvalitetu, asortimanu, rokovima…), kako se približiti potencijalnom kupcu i ostvarivati veći profit. U beskompromisnoj borbi sa žestokom konkurencijom, sprovođenjem poslovnih aktivnosti nije lako postići visoku profitabilnost, sa jedne strane, a zadovoljstvo potrošača i zaposlenih, sa druge strane. Visok nivo uspešnosti poslovanja danas se postiže racionalizacijom poslovnog sistema: nalaženjem i sprovođenjem najcelishodnijih koncepata i metoda za poboljšanje i usavršavanje sveukupnog poslovanja poslovnih sistema. Pristup koji u rešavanju problema racionalizacije dominira u razvijenom svetu jeste logistički pristup.