Zaštita od buke

UVOD
Buka kao oblik zagađivanja sredine, odnosno ugrožavanja i degradacije kvaliteta
života postaje u novije vreme sve veći problem. Ipak, buka kao stalni pratilac i
neželjena posledica ljudske civilizacije stara je koliko i sam grad, koji je
najkarakterističniji izraz civilizacije. Već je Julije Cezar, iritiran noćnom bukom
zaprežnih kola u ulicama Rima, izdao naređenje o ograničavanju saobraćaja u noćnim
satima, kako bi smanjio buku, barem u blizini svoje rezidencije. Prema nekim izvorima,
Rimljani toga doba su posipali slamu po kamenom popločanim ulicama kako bi smanjili
saobraćajnu buku [1],
U odnosu na druge oblike zagađivanja sredine, buka je po svom uticaju na
kvalitet života vrlo specifična. Ona je po svom dejstvu trenutna, deluje samo dok traje
emisija i ne uzrokuje zakasnele efekte na celokupnu sredinu, poput zagađivanja vazduha
ili vode. Mada ne ostavlja trajne efekte na okolinu, često ili dugotrajno izlaganje buci
može kod čoveka da izazove prolazne ili trajne fiziološke i psihološke poremećaje. Pri
tome intenzitet buke nije toliko bitan, čak i relativno slaba buka može vrlo negativno da
se odražava na kvalitet života. Prihvatimo li definiciju Svetske zdravstvene organizacije
da je zdravlje stanje fizičke, mentalne i socijalne ugodnosti, a ne samo odsustvo
bolesti”, onda takvo stanje zahteva i eliminisanje buke kao uzročnika degradacije
kvaliteta života.
Buka kao posledica savremene civilizacije, može se povezati sa dva fenomena
karakteristična za naše vreme;
• naglo i sveobuhvatno širenje urbanizacije,
• povećanje broja izvora buke i njihove količine.
Saobraćaj predstavlja danas najznačajniji izvor buke, koji čoveka gotovo
neprekidno opterećuje. To je ugrožavanje najizraženije upravo u gradovima, gde je vrlo
teško izbeći skoro stalni uticaj buke na čoveka. Buka kao vrlo specifični oblik
zagađivanja ima tu osobina da relativno brzo opada sa povećanjem udaljenosti od
izvora. Tako i saobraćajna buka predstavlja najveće opterećenje u neposrednoj blizini
samog saobraćajnog sredstva odnosno saobraćajnice, što predstavlja veliko ugrožavanje
kvaliteta života u našim zgusnutim gradovima, koji nisu građeni za današnji intenzivni i
vrlo bučni saobraćaj [1].
Nije samo saobraćaj uzrokovao da urbani prostori budu izrazito opterećeni
bukom. Razvoj industrije, zamena ljudskog rada mašinama, kao i sve veća i obuhvatnija
tehnizacija svih ljudskih delatnosti dovela je do skoro nesagledivog povećanja
najrazličitijih izvora buke. Povećanje društvenog i ličnog standarda svakodnevno
povećava ukupan broj i umnožava količinu izvora buke. Efekti urbanizacije se ne
ograničavaju samo na gradsko stanovništvo, nego u sve većoj meri ugrožavaju i
stanovnike seoskih područja. Uvođenje poljoprivredne mehanizacije, razvoj saobraćaja,
modernizacija domaćinstava i drugi vidovi prodiranja tekovina savremene civilizacije
na selo donose i seoskom stanovništvu znatna opterećenja bukom.
, Povećanje individualnog standarda, koje se manifestuje sve većom zamenom
ljudskog rada različitim aparatima u domaćinstvima, unosi veliki broj izvora buke u sam
čovekov dom.