Zaštita i unapređenje ekosistema

Obnova ekosistema se prvenstveno odnosi na oštećenje ili potpuno uništenje prirodnih ekosistema i podrazumijeva njihov povratak na prvobitno stanje. To naravno nije nimalo lak i brz proces. Obnova može biti prirodna i teći preko različitih razvojnih faza sukcesije. Npr. s obzirom na to da se prirodna obnova posječene šume po pravilu odvija prilično sporo, čovjek je može ubrzati.
Unapredjivanje životne sredine se odnosi manje na prirodne, a više na antropogene ekosisteme. Savremeni čovjek smatra da treba i da se mogu unapredjivati i neki manji produktivni prirodni ekosistemi, kao što su kamenjari, pješčare, pustinje, siromašne livade i sl.

Glavni dijelovi ekosistema su:
– producenti (zelene biljke);
– konzumenti (herbivore i karnivore);
– reducenti (bakterije i gljive);
– abiotičke komponente (koje se sastoje od izumrle organske materije, nutrijenata u tlu i vodi)
Ulazni dijelovi ekosistema su solarna energija, voda, kisik, ugljen dioksid, azot, i dr. elementi i jedinjenja. Izlazni dijelovi ekosistema su voda, kisik, ugljen dioksid, ostaci hrane i toplota oslobadjanja pri ćelijeskom disanju. Glavna pokretačka sila ekosistema jeste sunčeva energija. Izmedju nežive i žive komponente ekosistema, neprikladno se obavlja razmjena materija i energije. Odnosi izmedju sastavnih dijelova ekosistema biocenoze i biotopa, mogu biti okarakterisani kao:
• akcije – koje predstavljaju uticaj biotopa (nežive komponente) na žive organizme koji ga naseljavaju;
• reakcije- uticaji živih organizama na biotop ili odgovor na akcije;
• koakcije- uzajamni uticaji izmedju samih organizama, kojim pripadaju odnosi ishrane, kao i čitav niz konkurentskih odnosa.
Načelo očuvanja prirodnih vrijesnosti:
Prirodne vrijednosti koriste se pod uslovima i na način kojima se obezbjedjuje očuvanje vrijednosti geodiverziteta, biodiverziteta, zaštićenih prirodnih dobara i predjela. Obnovljivi prirodni resursi koriste se pod uslovima koji obezbjedjuju njihovu trajnu i efikasnu obnovu i stalno unapredjivanje kvaliteta.
Neobnovljivi prirodni resursi koriste se pod uslovima koji obezbjedjuju njihovo dugoročno ekonomično i razumno korišćenje, uključujući ograničavanje korišćenja strateških ili rijetkih prirodnih resursa i supstituciju drugim raspoloživim resursima, kompozitnim ili vještačkim materijalima.

Supstitucija se posebno odnosi na supstituciju fosilnih goriva i neobnovljivih izvora energije obnovljivim materijalima i materijalima/energijom dobijenom iz otpada.
Kompenzacijom se utvrdjuje način ublažavanja štetnih posljedica na ekološki značajno područje ili zaštićeno prirodno dobro, izazvanih realizacijom projekata, radova i aktivnosti u prirodi. Sprovodi se u cilju obnavljanja ili zamjene oštećenih dijelova prirode tj. staništa, strogo zaštićenih divljih vrsta ili zaštićenih divljih vrsta i njihove funkcije, koji podliježu aktivnostima.