Budžet Evropske unije

1.UVOD

Pitanje finansiranja Europske unije u žiži je interesovanja evropske javnosti. Naročiti značaj ovom pitanju pridaje se od 80-ih godina 20. vjeka, kada je EU zapala u veliku finansijsku krizu, i to zbog nemogućnosti da prihodima iz sopstvenih izvora i doprinosa država-članica pokrije sve veće budžetske rashode. Iako je kriza tada prevaziđena, nije se odustalo od zamisli da se potraže novi izvori finansiranja koji bi EU obezbedili koliko-toliko stabilne prihode i adekvatno funkcionisanje EU budžeta, bez daljeg zapadanja u dublju finansijsku zavisnost od doprinosa država-članica.
Predmet istraživanja seminarskog rada, kako je vidljivo iz uvodnih napomena je Budžet EU.U prezentiranju podataka značajnih za temu seminarskog rada korištena je dostupna literatura gdje značajnu ulogu zauzima internet sa dostupnim sadržajima na ovu temu
Svrha istraživanja je istražiti kako se u jednoj složenoj,multietničkoj zajednici riješava pitanje finansiranja i kreiranje budžetske politike
Cilj istraživanja je na temelju prezentovanih podatka stvoriti jasnu predstavu o tome kako se odvija proces kreiranja i donošenja budžeta Tematika seminarskog rada prezentirana je u pet dijelova.
U prvom dijelu, Uvodu, navodi se predmet istraživanja, svrha i ciljevi istraživanja, znanstvene metode te struktura rada.
Drugi dio, s naslovom Istorijat i razvoj finansija EUdaje uvid u pojam i obilježja budžeta  njegov istoriski razvoj
U trećem poglavlju, s naslovom Aktuelni sistem prihoda u EU  prikazani su načini ubiranja prihoda gdje glavnu ulogu imaju prihodi od PDVa zemalja članica
Ćetvrti dio sa naslovom Opšti principi funkcionisanja EU budžeta upoznnat će nas sa opštim budžetskim principima koji su isti kao kod usvajanja nacionalnih budžeta
Posljednji dio, Zaključak, daje sintezu spoznaja do kojih se došlo na temelju istraživanja u ovom seminarskom radu.

2.ISTORIAT RAZVOJ FINANSIRANJA EUROPSKE UNIJE

Finansiranje Evropskih zajednica odvijalo se putem sistema doprinosa država-članica. Pariskim ugovorom o Evropskoj zajednici za ugalj i čelik (European Coal and Steel Community, ECSC) formirana su dva budžeta zaovu zajednicu – administrativni i operativni.

Takođe, Rimskim ugovorom o Evropskoj zajednici za atomsku energiju (European Atomic Energy Community, Euroatom Community) formirana su dva budžeta – administrativni i budžet za troškove istraživanja i investiranja. Samo je Rimskim ugovorom o Evropskoj ekonomskoj zajednici (European Economic Community,EEC) predvi|en jedan opšti budžet.

Ova rješenja su, donekle, izmenjena kasnijim ugovorima. Tako su ugovoromo spajanju (Merger Treaty) iz 1965. godine administrativni budžeti ECSC i Euroatom zajednice inkorporisani ušop{ti budžet EEC, a zatim je Luksemburškim ugovorom iz 1970.godine i budžet za troškove istraživanja i investiranja Euroatom zajedniceinkorporisan u opšti budžet EEC.Takođe, ECSC je bila jedina zajednica koja se finansirala i sredstvima iz sopstvenog izvora – dažbine za ugalj i čelik. Iako su prihodi ostvareni iz ovog izvora pripadali operativnom budžetu, finansijska autonomija ECSC bila je mala jer se radilo o veoma malim sredstvima. Upravo zato se i ova zajednica,najvećim djelom, oslanjala na doprinoseod država-članica. Ovakav sistem finansiranja primenjivan je do 1971.godine, kada je počeo sa primjenom sistem vlastitih prihoda Evropskih zajednica.Luksemburškim ugovorom iz 1970. uveden je sistem vlastitih prihoda,ali je njegova primena odložena do 1971. U početku su carine, dažbine na poljoprivredne proizvode i prihod zasnovan na PDV-u. Prva dva prihoda predstavljaju takozvane „tradicionalne vlastite prihode“ U početku su postojale tri forme vlastitih prihoda: carine, dažbine na poljoprivredne proizvode i prihod zasnovan na PDV-u. Prva dva prihoda predstavljaju takozvane „tradicionalne vlastite prihode“ dok prihod zasnovan na PDV-u, u stvari, ima karakter doprinosa od država-članica .

Kasnije,u toku 1988. godine, uveden je i četvrti,dodatni izvor finansiranja budeta Zajednica – prihod zasnovan na BDPu .Prvobitno, uvo|enje ovog prihoda imalo je za cilj postizanje ravnoteže između prihodne i rashodne strane budeta Zajednica.

Međutim, u narednim godinama, ovaj prihod postao je glavni izvor njihovog finansiranja.Važno je istaći da opšti kompenzacioni mehanizam uveden 1985. godine,predstavlja sastavni deo sistema vlastitih prihoda. U pitanju je mehanizam koji se odnosi na kompenzaciono plaćanje Velikoj Britaniji. Budžetska neravnoteža Velike Britanije nastala je ubrzo nakon njenog pristupanja Evropskoj zajednici, i to iz dva razloga: