CD-ROM

UVOD

Kompakt disk ili skraćeno CD (od engl. Compact disk) je optički medijum za pohranjivanje digitalnih podataka razvijen u kasnim 1970-tim godinama, prvobitno korišten kao medijum za pohranjivanje muzičkih podataka i zamjena za tadašnji nosač zvuka- gramofonsku ploču. Kasnije se ovaj medijum razvio za pohranjivanje podataka na računaru, tako da je danas standardni dio računara.

CD kao proizvod razvili su zajedno Philips i Sony. Philips je osmislio proizvodni proces (idejno baziran na Laserdisc-u, koji se nije proslavio s medijima veličine18-30 cm), a Sony je usavršio korekciju grešaka pri čitanju CD medijuma, čime je proizvod bio spreman za tržište. Masovna proizvodnja je krenula 1982. Philips i Sony 1979. udružili su snage svojih inženjera čija je misija bila da dizajniraju novi digitalni audio disk. Istaknuti članovi tima bili su Kees Immink i Toshitada Doi. Nakon godine dana exsperimentisanja i diskusije, izradili su tzv. “Crvenu knjigu” – audio standard kompaktnog diska. Philips je doprinio procesu proizvodnje i EFM (Eight – to – Fourteen Modulation). Taj način modulacije omogućio je dugo korištenje i otpornost na površinska oštećenja, Sony-ev doprinos bila je CIRC (Cross-Interleaved Reed-Solomon Coding)– metoda popravljanja grešaka..

CD je u početku bio zamišljenm kao zamjena za gramafonsku ploču, a ne kao medijum za memorisanje podataka, što je postao tek kasnije, 1985. standardom “Žuta knjiga” koga su donijeli Sony i Philips. U junu1985. predstavljen je CD-ROM (read-only memory) a 1990. CD-R (za snimanje), razvijen takođe od strane firmi Sony i Philips.
Vrste medijuma:

• CD-DA,
• CD-ROM (Compact Disk Read Only Memory) CD-ROM koristimo za čitanje podataka (podaci se snimaju u fabrici),
• CD-ROM/XA- CD-Rom sa povećanom arhitekturom (Extra Architecture),
• CD-I – interaktivni kompakt disk,
• CD-R- (Compact Disk Recordable, “Kompakt disk za snimanje”) koristimo za čitanje i pisanje podataka (svaki korisnik koji ima CD-R uređaj i odgovarajući medijum može i zapisati podatke na njega – jednokratno),
• CD-RW- (Compact Disk ReWritable, “Ponovo ispisivi kompakt disk”) koristimo za čitanje i višekratno zapisivanje podataka. CD-RW je CD s mogućnošću ponovnog zapisa, koristi metalik sloj umjesto boje.

U daljem izlaganju detaljno ćemo obraditi CD-ROM, njegove osnovne karakteristike, ubotrebu, performanse, ulogu CD-ROM-a u savremenom razvoju računara.