Efekat staklene bašte

1. Uvod

Sunce, čiju toplotu osetimo čak i na udaljenosti od 150 miliona km, predstavlja primarni izvor energije za Zemlju. Jedna trećina ukupne Sunčeve energije se svetlosnim putem reflektuje nazad u svemir. Preostale dve trećine apsorbuje Zemlja i na taj način se zagreva površina, okeani, i atmosfera. Upravo ta razlika u količini toplote koja se reflektuje nazad u svemir i one koja ostane u atmosferi predstavlja efekat staklene bašte bez čijeg postojanja bi prosečna temperatura planete Zemlje, uprkos konstantnom sunčevom zagrevanju, iznosila -18̊C.

2. Stvaranje efekta staklene bašte

Zahvaljujući efektu staklene bašte imamo prosečnu temperaturu planete Zemlje od 14̊C.Ovaj efekat kad normalno funkcioniše, održava toplotni bilans naše planete-sprečava preterano zagrevanje, ali i preterano hlađenje naše planete.Sunce kao izvor toplotne energije na zemlji emituje većinu svoje energije u području ultraljubičastog,vidljivog i infracrvenog spektra.Samo pola od ukupne Sunčeve energije koja padne na Zemlju predstavlja infracrveno zračenje koje uzrokuje zagrevanje. Da bi se preostali deo Sunčeve energije pretvorio u toplotu neophodno je da se ista, infracrvenim zračenjem, reflektuje nazad u svemir što ujedno predstavlja i najznačajniji deo ovog procesa, budući da atmosfera apsorbuje samo infracrveno zračenje. Kada Sunčevo zračenje dospe do atmosfere, 25% energije koju nosi bude odbijeno od oblaka i drugih atmosferskih komponenata nazad u međuplanetarni prostor. Oko 20% upije atmosfera. Na primer, molekuli gasa u najvišim slojevima atmosfere apsorbuju Sunčevo gama i rendgensko zračenje. Sunčevo ultraljubičasto zračenje apsorbuje sloj ozona koji se nalazi na visini od 19 do 48km iznad Zemljine površine.