Religijsko-civilizacijske odrenice Jugoistočne Evrope

Balkan, za razliku od drugih regiona, po svom geopolitičkom položaju, privlači pažnju ne samo vojnih osvajača već i trgovaca, političara i istraživača. O njemu se pisalo i govorilo kao o mostu i graničniku, prelazu i procjepu, verigi među svjetovima, geopolitičkom krstu među državama i narodima. Neosporno je da Balkan, zbog svog osobenog geopolitičkog položaja, zaslužuje kompleksan pristup u proučavanju i o njemu se pisalo i govorilo kao o kolijevci Evrope, njenom pupčaniku, kao o tamnom vilajetu, prokletoj avliji ili kao o buretu baruta, dok je pojam balkanizacija ušao u upotrebu u ovom vijeku kao pežorativni sinonim za podijeljenost, zavađenost, plemensku isključivost i tribalizaciju, odnosno političku dezintegraciju određenog procesa.
U problematici odnosa između kulture i razvoja u ovom radu polazimo od hipoteze da se savremeni Balkan nalazi razapet između prošlosti i budućnosti, da je zemlja protivrječnosti, te da je upravo taj međupoložaj Balkana i njegov granični karakter, uticao na ispoljavanje njegove kompleksne prirode.