Globalno zagrevanje

1.    Uvod
Globalno zagrevanje je rast temperature najnižih slojeva Zemljine atmosfere.  Mnogima može izgledati nerealno da će biti nečeg lošeg u tome što će na planeti biti malo toplije, međutim globalni porast temperature bi mogao uticati na uslove života na našoj planeti, a možda bi čak doveo do toga da život ljudi na planeti više i ne bude moguć. Sa povećanjem temperature tropske oblasti bi počele da se šire od ekvatora. Klima bi se totalno promenila, za promenom klime sledila bi promena flore i faune svih krajeva na planeti. Došlo bi do velikih poremećaja u lancima ishrane. Hrane bi bilo sve manje, ali zato vode sve više. Led u polarnim oblastima bi počeo da se topi, a bilo bi i mnogo više padavina. Topljenje lednika bi dovelo do podizanja nivoa svetskog mora i to možda čak i za nekoliko metara, a to ne znači da bi se samo morske obale podigle, već bi porasle i reke i jezera. Ovo bi dovelo do plavljenja područja na kojima živi oko 1/3 ukupnog stanovništva. Ovo nije ni malo lep scenario, ali ako ljudi budu mislil da se ovo ne može desiti i ne počnu intenzivno da rade na smanjenju zagađenja, posledice globalnog zagrevanja mogu postati bitan faktor u našim životima.

 
2.    Proces globalnog zagrevanja
Opšte je poznata činjenica da ukoliko je ugao Sunčevih zraka veći, utoliko je i veće zagrevanje topografske površine jer njihov snop zagreva manju površinu i veću dubinu. Godišnje varijacije toplotnog zagrevanja topografske površine osećaju se do 15m, odnosno do dubine neutralnog sloja. Osim osunčavanja, važno je poznavati i globalno zračenje sunca, tj. zračenje koje topografska površina prima od Sunca i predstavlja zbir direktnog zračenja Sunca i difuznog zračenja atmosfere. Intenzitet globalnog zračenja izrazito se povećava od kraja zime do proleća, pokazuje najviše vrednosti od maja do avgusta, a naglo se smanjuje od kraja leta do jeseni.
Od industrijske revolucije, antropogeni faktori postaju sve značajniji u promeni klimatskih uslova na Zemlji. Stalnim rastom broja stanovnika rasla je i proizvodnja, a sa njom i porast emisije CO2 i drugih štetnih gasova što za posledicu daje porast srednje temperature, tj. globalno otopljavanje. Naučnim istraživanjem je utvrđeno da ako se ovakav trend otopljavanja nastavi, da bi sledećih sto godina temperatura mogla porasti od 1- 6°C.
Trenutno povećanje temperature iznosi 0,8 °C. Ukoliko bi došlo do povećanja od 1°C, došlo bi do otapanja arktičkog leda, promene putanje kretanja toplih morskih struja, regionalne i opšte cirkulacije atmosfere, a to bi za posledicu imalo i povećanje aridnih oblasti na Zemlji. Ako se povećanje nastavi i temperatura poraste za 3°C javiće se proces superoluja, a najbolji pokazatelj nam je da današnji uragani imaju snagu od 1-5, dodatnim povećanjem temperature snaga bi porasla 0,5-1.
Ukoliko bi porast temperature dostigao 4°C, nivo Svetskog mora bi se izdigao, a to bi izazvalo plavljenje velikih površina današnjeg kontinenta. Došlo bi to potapanja priobalja Holandije, plavljenja velikih gradova (Njujork) što bi izazvalo velike socijalne i medicinske probleme stanovništva. Ranije su se velike oluje prognozirale na 100 godina, međutim, usled porasta temperature za 4°C one bi se mogle očekivati na svakih 4-5 godina.
Ukoliko se temperatura na Zemlji povisi za 5°C i više verovatno nam preti uništenje globalnih razmera.
Koncentracija velikog broja stanovnika, fabrika i automobila uslovljava pojačanu emisiju zagađujućih materija u atmosferi. Posle 1950. godine pokrenuta je inicijativa za zabranu ili smanjenje zagađenja vazduha u gradovima. Osim zagađenja u velikim gradovima nastaje porast temperature vazduha u odnosu na okolinu, zbog čega se javljaju ostrva toplote. Zbog brojnih zagađujućih čestica u atmosferi iznad gradova, povećava se broj kondenzovanih jezgra, a samim tim i količina padavina.
Naučnici su objavili, da kada bi se momentalno zaustavila emisija ugljen-dioksida koji se već nalazi u Zemljinoj atmosferi mogao bi da nastavi zagrevanje naše planete narednih stotinak godina.
Međuvladin panel za klimatske promene (IPCC) procenjuje da bi globalne temperature veće za samo 2°C od predindustrijskog perioda opasno ugrozile klimu. Kako bi se to izbeglo ljudi bi morali da zadrže kumulativne emisije ugljen-dioksida ispod 1000 milijardi tona ugljenika, što je oko 50% onoga što se već nalazi u atmosferi od početka industrijalizacije. Ograničenje zagrevanja na 2°C značilo bi držanje buduće kumulirane emisije ugljenika na ispod 250 milijardi tona, što je samo polovina od već emitovane količine od 500 milijardi tona.
Najviše atmosferu zagađuje Kina – njen deo čine 27% emisije gasova, koji nastaju prilikom sagorevanja iskopnih energenata. Iako je Kina zemlja koja razvija nuklearnu energetiku, koja najmanje učestvuje u izbacivanju gasova staklene bašte i povećava proizvodnju komparativnog zemnog gasa i njegov uvoz iz drugih država, i pored svega toga nije dovoljno.
Oko 10% gasova staklene bašte emituje Evropska unija. Zemlje Evropske unije na svaki način ističu da vode ekološku politiku i da smanjuju udeo ugrlja kao energenata. Međutim, u isto vreme u Evropskoj uniji je u porastu uvoz uglja i elektrane rade sa 100% kapaciteta.