Izvori međunarodnog privatnog prava

U V O D

Međunarodno privatno pravo je unutrašnja grana prava svake države, čiji su formalni pravni izvori Ustav i zakoni. Uprkos tome što su pojedina pitanja ove problematike delimično regulisana i nadnacionalnim pravnim pravilima, međunarodno privatno pravo nije neko naddržavno ili međunarodno pravo.
Izvori međunarodnog privatnog prava su dvojaki, tako da obuhvataju unutrašnje propise i međunarodne ugovore, dok ostali izvori međunarodnog prava ne predstavljaju formalne izvore u kontekstu ove grane prava. Formalne izvore međunarodno privatno pravo ima u običajima, sudskoj praksi i pravnoj doktrini.
Dvostruki karakter izvora ove pravne grane ukazuje na složenost primene relevantnog izvora i utvrđivanja njegove sadržine, kao i na pravila o hijerarhiji odnosno prioritetu u njihovoj primeni.

 
Unutrašnji izvori međunarodnog privatnog prava

U unutrašnje izvore međunarodnog privatnog prava spadaju: Ustav, zakoni, podzakonski akti, sudska paksa, običaji i pravna nauka. U zemljama precedenskog prava primarni izvor prava je sudska praksa, koja u derugim zemljama nema karakter formalnih pravnih izvora, već su to prevashodno zakoni i podzakonski akti.
Manji broj zemalja ima kodifikovano međunarodno privatno pravo, dok veći broj država pravila iz međunarodnog privatnog prava nalazi u pojedinim zakonima sadržanim u materijalnom pravu tj. u građanskim zakonicima. Posebne kodifikacije međunarodnog privatnog prava u Evropi imaju: Albanija, Austrija, Azerbejdžan, Belgija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Češka, Hrvatska, Italija, Lihtenštajn, Mađarska, Nemačka, Poljska, Rumunija, Slovenija, Srbija, Turska, Švajcarska.
Van Evrope, posebnu kodifikaciju međunarodnog privatnog prava imaju: Japan, Južna Koreja, Severna Koreja, Kuvajt, Madagaskar, Tajvan, Tajland, Venecuela.
Drugu grupu čine zemlje koje nemaju ratifikovano međunarodno privatno pravo, već su joj ta prava regulisana u zakonima građanskog prava. Države čije su odredbe međunarodnog privatnog prava sadržane u Građanskim zakonicima su Alžir, Argentina, Brazil, Burkine Faso, Čile, Egipat, Francuska, Gabon, Grčka, Irak, Kvebek, Kina, Portugalija, Ruska Federacija, Španija i dr.
Zemlje common law sistema u svojstvu izvora međunarodnog privatnog prava prihvataju zakone, sudske odluke i pravnu doktrinu. Sudska praksa je od značaja u procesu stvaranja običajnog prava i u drugim pravnim sistemima, ali je za države anglosaksonskog prava karakterisično da se sistem međunarodnog privatnog prava skoro u potpunosti zasniva na sudskoj praksi.