Ivo Andrić-život i delo

Treći veliki procvat srpske književnosti — posle početnog uspona u srednjem veku i plodnog podsticaja dobijenog kroz otkriće narodnih umotvorina i kroz Vukovu kulturnu i jezičku reformu — ostvario se u tzv. “zlatno doba” na kraju XIX i na početku XX veka. Iz prethodnog stoleća u novu epohu srpskog modernizma ušli su pisci različitih skola i stilskih opredeljenja, realisti i kasni romantičari, prvi simbolisti i rani začetnici srpske avangarde. Mnogi od njih imali su veliki ugled među čitaocima, na primer pripovedači Milovan Glišić, Stevan Sremac, Radoje Domanović, Simo Matavulj, Petar Kočić, Borisav Stanković; pesnici Laza Kostić, Jovan Dučić, Aleksa Šantić, Milan Rakić, Vladislav Petković Dis, Svetislav Stefanović, Sima Pandurović, Veljko Petrović; dramski pisac i komediograf Branislav Nušić; uticajni književni kritičari Bogdan Popović, Jovan Skerlić, Pavle Popović. NJima su se ubrzo, još u godinama pre Prvog svetskog rata, jedan za drugim priključili i pisci novog naraštaja: Isidora Sekulić, Dimitrije Mitrinović, Stanislav Vinaver, Milutin Bojić, Veljko Milićević, Milutin Uskoković, Ivo Andrić.

2.Biografija
Ivo Andrić je rođen 9. oktobra 1892. godine u Docu pored Travnika u tadašnjoj Austrougarskoj od oca Antuna Andrić, školskog poslužitelja, i majke Katarine Andrić. Budući veliki pisac se rodio u Docu sticajem okolnosti, dok mu je majka boravila u gostima kod rodbine.Andrić je kao dvogodišnji decak ostao bez oca koji je umro od posledica tuberkoloze. Ostavši bez muža i suočavajući se sa besparicom, Ivina majka je zajedno sa sinom prešla da živi kod njenih roditelja u Višegrad gde je mladi Andrić proveo detinjstvo I završio osnovnu školu. Andrić je 1903. godine upisao sarajevsku Veliku gimnaziju, najstariju bosansko – hercegovačku srednju skolu. Za gimnaziskih dana,Andrić počinje da piše poeziju i 1911. godine u “Bosanskoj vili” objavljuje svoju prvu pesmu “U sumrak”. Kao gimnazijalac, Andrić je bio vatreni pobornik integralnog jugoslovenstva, pripadnik nacionalističkog pokreta Mlada Bosna i strastveni borac za oslobođenje južnoslovenskih naroda od Austrougarske monarhije. Dobivši stipendiju hrvatskog kulturno – prosvetnog drustva “Napredak”, Andrić oktobra meseca 1912. godine započinje studije slovenske književnosti i istorije na Mudroslovnom fakultetu Kraljevskog sveučilišta u Zagrebu. Naredne godine prelazi na bečki univerzitet ali mu bečka klima ne prija i on, nasledno opterećen osetljivim plućima, često boluje od upala. Obraća se za pomoć svom gimnaziskom profesoru, Tugomiru Apauloviću, i već sledeće godine prelazi na Filozofski fakultet Jaglenskog univerziteta u krakovu. U krakovu je stanovao kod porodice čija je ćerka Jelena Ižikovska mogla da bude prototip za “Jelenu, ženu koje nema”.
2.1Prvi svetski rat
Godine 1914, na vest o sarajevskom atentatu i pogibiji Nadvojvode Franca Ferdinanda, Andrić pakuje svoje studenske kofere, napušta Krakov i dolaz u Split. Odmah po dolasku u Split, sredinom jula, austrijska policija ga hapsi i odvodi prvo u šibensku, a potom u Mariborsku tamnicu u kojoj će kao politički zatvorenik I pripadnik Mlade Bosne, Ostati do marta 1915. godine. Za vreme boravka u mariborskom zatvoru.Andrić je intezivno pisao pesme u prozi. Po izlasku iz zatvora, Andriću je bio određen kućni pritvor Ovčarevu u Zenici u kojem je ostao sve do leta 1917. godine, kada je objavljena opšta amnestija, posle čega se vratio u Visegrad.

2.2Između dva rata
Nakon izlaska iz kućnog pritvora zbog ponovljene bolesti pluća, odlazi na lečenje u Zagreb, u Bolnicu Milosrdnih sestara gde dovršava knjigu stihova u prozi koja će pod nazivom “Ex Ponto” biti objavljena u Zagrebu 1918. godine. Nezadovoljan posleratnom atmosferom u Zagrebu, Andrić ponovo moli za pomoć Tugomira Apaulovića, i već početkom oktobra 1919. godine počinje da radi kao činovnik ministarstvu u Beogradu. Beograd ga je srdačno prihvatio i on intezivno učestvuje u književnom zivotu prestunice, družeci se sa Milosem Crnjanskim, Stanislavom Vinaverom, Simom Pandurovicem, Sibetom Miličićem i drugim piscima koji se okupljaju u kafani “Moskva”.