Anafilaktički i hipovolemijski šok

Anafilaktički šok

Anafilaktični šok, (lat. Anaphylactic shock), je generalizovana reakcija preosetljivosti, sistemska anafilaksija, hipersenzitivna alergija, nagla i često smrtonosna generalizovana reakcija preosetljivosti koja nastaje u toku jednog do pet minuta, najčešće posle primene parenteralnih lekova, kontrastnih sredstva (u radiologiji) ili nehumanih belančevina. Mehanizam sistemske anafilaksije može biti alergijski i nealergijski. Šarl Riše francuski fiziolog prvi je osmislio termin anafilaksa. Sam termin anafilaksa potiče iz grčkog jezika, od grčkih reči „ἀνά” – ana, što znači „protiv” i „φύλαξις” – filaksis, što znači „zaštita”.

Etiologija

Neposredni uzrok anafilaktičnog šoka, kao i svih alergijskih reakcija, su alergeni koji dospevaju u organizam i reaguju sa već postojećim antitelima u njemu. Alergeni koji mogu da izazovu anafilaktični šok dele se u dve grupe; haptene, (koji su mali hemijski molekuli, poput dinitrofenola ili penicilina, koji mogu da se vežu za antitela, ali ne mogu i da aktiviraju B-ćelije, što je preduslov za njihovu proliferaciju i lučenje odgovarajućih citokina i kompletne alergene.

HAPTENI: Kontrastna jodna sredstva koja se koriste u radiologiji,anestetici, analgetici, vitamini B-grupe, ostali lekovi

KOMPLETNI ALERGRENI:Heterologi serumi, otrovi insekata, hormoni proteinskog sastava, enzimi, hrana , alergenski ekstrakti za dijagnostičke testove ili desenzibilizaciju.

Kao faktori predispozicije i favorizirajući činioci za pojavu anafilaktičnog šoka navode se u kliničkoj praksi: Način unošenja alergena u organizam, anafilaktični šok najčešće nastaje pri intravenskom unosu a zatim preko kože i digestivnog trakta, količina unetog alergena, starosna dob i pol najverovatnije nemaju značaj za pojavu anafilaktičnog šoka.

Znaci i simptomi anafilakse

Prvi simptomi anafilakse

Javljaju se najčešće od 5 do 30 minuta, nakon kontakta sa alergenom, ako je anafilaksa uzrokovan supstancom koja je ušla direktno u krvotok , a dva časa nakon unosa alergena hranom.

Kao posledica anafilaktične reakcije nastaje u organizmu naglo smanjenje cirkulišuće krvne mase, pad sistolnog krvnog pritiska i smanjenje minutnog volumena srca. Ovim promenama prethodi generalizovana, vazodilatacija,povećana propustljivost kapilara sa smanjenjem krvne plazme i hipovolemija.