Streptokokna oboljenja

1.    Streptococcus spp.

Spada u piogene bakterije. Bakterije roda streptococcus Gram (+), nepokretne, asporogene koke, koje se grupišu u vidu kraćih ili dužih lanaca, aerobne su ili fakultativno anaerobne, obuhvataju veliki broj različitih vrsta značajnih za humanu medicinu.
Kulturelne osobine: streptokoki su osjetljiviji na dejstvo fizičkih i hemijskih agenasa od drugih bakterija. Rastu na obogaćenim hranljivim podlogama. U tečnim podlogama pokazuju tendenciju rasta na onoj strani epruvete koja je bliza zemlji- fenomen pozitivne geotaksije. Na čvrstim podlogama formira sjajne, sitne, glatke okrugle kolonije skoro bezbojne do mliječno bijele boje, što zavisi od vrste streptococca. Prema tipu hemolize koje stvaraju na krvnom agaru, mogu se podijeliti u tri grupe: β hemolitičke, α hemolitičke i anhemolitičke. Za svoj rast zahtijevaju optimalne vrijednosti t, ph, osmotski pritisak i dr.      Antigena građa i faktori virulencije: streptokoke posjeduju veliki broj strukturnih elemenata, egzo produkata, toksina koji su dobri antigeni i značajni faktori virulencije.
1. Strukturni elementi: kapsula (veliki broj vrsta posjeduje kapsulu polisaharidne prirode koja je dobar antigen i služi kao zaštita od fagocita), fimbrije koje omogućavaju adherenciju za ćelije domaćina, strukturni proteini ćelijskog zida, polisaharidi , adhezini..
2. Egzoprodukti i toksini: streptokinaza (omogućuje razgradnju tromba), streptolizin, hijaluronidaza, proteinaze, DN-aze, toksin sličan sa toksičnim sok sindromom, eritrogeni toksin- Dikov toksin.

1.1.    A. Grupa A streptokoka (streptococcus pyogenes)

Ova bakterija ima sve nabrojane osobine streptokoka od morfoloških preko kulturalnih do strukturno antigenih svojstava.
Streptococcus piogenes izaziva najveći broj oboljenja kod ljudi.     Prema mehanizmu nastanka ova oboljenja se mogu podijeliti u tri grupe:
1. Invazivna oboljenja gnojnog karaktera- zavisno od lokalizacije ova bakterija moze dovesti do gnojnih zapaljenja skoro svih tkiva i organa koja su najčešća: zapaljenja grla (streptokokna angina), zapaljenja kože i potkožnog tkiva (crveni vjetar), zapaljenja sinusa, srednjeg uva, pluća. Najteža komplikacija jeste sepsa.
2. Bolesti izazvane streptokoknim toksinima- najčešće oboljenje ove grupe je šarlah. Nastaje djelovanjem eritroidnog toksina, javlja se kod djece, i počinje običnim tonzilitisom.

3. Post-streptokokne sekvele- su oboljenja nastala kao kasne posledice infekcije streptococcusa piogenesa. To su: reumatska groznica i poststreptokokni glomerulonefritis. Njihova patogeneza nije u potpunosti razjašnjena ali smatra se da ulogu igra auto imuna komponenta.