Ortačko društvo

Ortacko drustvo je, prema Zakonu o privrednim drustvima, privredno drustvo koje osnivaju dva ili vise fizickih ili pravnih lica u svojstvu ortaka drustva, radi obavljanja odredjene delatnosti pod zajednickim poslovnim imenom.
Osnovna karakteristika samog pojma ortackog drustva je ugovorni nastanak drustva i neogranicena solidarna odgovornost osnivaca. Prema zakonu, minimalni broj osnivaca je dva, sto ukazuje na ugovorni nacin nastanka ove forme drustva. Dakle, jednoclano drustvo u ovom obliku ne moze postojati. Sa druge strane, maksimalan broj osnivaca zakonom nije definisan.
Medutim, iskustva poslovne prakse ukazuju da ortacko drustvo funkcionise uglavnom sa relativno malim brojem osnivaca, s obzirom na to da je jedna od osnovnih karakteristika ove forme drustva intuitu personae, odnosno medusobno poznavanje i poverenje ortaka. Novina u odnosu na prethodna zakonodavna resenja jeste u mogucnosti da ortacko drustvo osnivaju ne samo fizicka vec i pravna lica. Nase pravo ortackom drustvu priznaje pravni subjektivitet, sto nije slucaj sa delom savremenih pravnih sistema.
Imovina ortackog drustva je odvojena od imovine ortaka. Drustvo za svoje obaveze odgovara celokupnom imovinom. Ortaci su, sa druge strane, solidarno odgovorni za sve obaveze drustva celokupnom svojom imovinom. Medjutim, dozvoljena je mogucnost drugacijeg dogovora sa poveriocem. Ortacko drustvo ima svoje poslovno ime pod kojim posluje u pravnom prometu. Poslovno ime ortackog drustva sadrzi oznaku „ortacko drustvo“, ili skracenicu „o. d.“ ili „od“. Kao privredno drustvo mora da ispunjava sve zakonom odredjene uslove koji se traze za poslovno ime privrednog drustva.

1. Pojam i karakteristike ortačkog društva

Ortačko društvo je tip preduzeća koje osnivaju dva ili više pravnih ili fizičkih lica radi obavljanja određene delatnosti pod zajedničkim poslovnim imenom i čiji je zajednički cilj sticanje profita. Ortačka društva su sva privredna društva u kojima članovi imaju neograničenu solidarnu odgovornost za obaveze društva. Ortaci u ortačkom društvu svoje međusobne odnose regulišu i uređuju slobodno, takođe je slobodno i raspolaganje udelom među ortacima u ortačkom društvu. O ovom tipu preduzeća po pravilu ne postoji minimalni ulog kapitala. Ortačko društvo je slično inokosnim društvima (društva sa jednim vasnikom), od kojih se razlikuje samo po broju članova. Ortačka društva se pretežno osnivaju u oblastima trgovine na veliko i malo, uslužnim delatnostima, zanatstvu, osiguranju itd.
Ortačko društvo se uglavnom osniva kada se radi o manjem privrednom subjektu, a lica koja ga čine su ortaci. Ortačko društvo ima nekoliko osnovnih karakteristika, koje proizilaze iz njegovog pojma utvrđenog zakonskom odredbom. Ovo društvo karakteriše način njegovog nastanka, a društvo nastaje na osnovu ugovora koji potpisuju svi njegovi članovi.
Za svoje obaveze ortačko društvo odgovara celokupnom svojom imovinom. Ortaci odgovaraju solidarno celokupnom svojom imovinom, osim ako sa poveriocem nije drugačije predviđeno. Ulog ortaka u ortačko društvo može biti u novcu, stvarima i pravima, kao i u radu ili uslugama koji su izvršeni ili treba da budu izvršeni. Ulozi ortaka su jednake vrednosti.
Ortačko društvo ima svoju imovinu, koja je na početku osnivanja jednaka ulozima ortaka i ortaci njom odgovaraju za svoje obaveze. Treba napomenuti da je imovina ortačkog društva potpuno odvojena od imovine ortaka. Izuzetak čine stvari koje su date na korišćenje drtuštvu ali uz zadržano pravo ortaka na svojinu. Osnovni cilj osnivanja ortačkog društva je sticanje dobiti. Ovakav tip društva može obavljati i više delatnosti, a o tome odlučuju sami ortaci. Jedini uslov je da stiču uslove za obavljanje date delatnosti.

2. Osnivanje ortačkog društva

Ortačko društvo mogu osnovati najmanje dva lica, i to: dva ili više fizičkih lica, dva ili više fizičkih i pravnih lica, ili dva ili više pravnih lica. Ortaci ortačkog društva mogu svoje međusobne odnose, kao i odnose sa ortačkim društvom urediti slobodno, osim ako je zakonom drukčije uređeno.
Osnivački akt ortačkog društva sadrži:
1) puno ime i prebivalište svih fizičkih lica ortaka i poslovno ime i sedište pravnog lica svakog ortaka;
2) poslovno ime i sedište društva;
3) delatnost;
4) označenje vrste i vrednosti uloga ortaka.
Osnivački akt ortačkog društva može da sadrži i druge elemente od značaja za društvo i ortake društva. Izmene i dopune osnivačkog akta vrše se uz saglasnost svih ortaka društva, ako tim aktom nije drukčije određeno.
Pored osnivačkog akta ortačko društvo može da ima i ugovor ortaka društva kojim se određuje naročito poslovanje društva i upravljanje.Ugovor ortaka ortačkog društva ne prilaže se uz prijavu za registraciju, sačinjava se u pisanoj formi i potpisuje ga svaki ortak. Ugovor ortaka ortačkog društva, odnosno njegove izmene i dopune imaju pravno dejstvo među ortacima od dana kada ga potpišu svi ortaci, ako tim ugovorom nije drukčije određeno.
U slučaju neusklađenosti između osnivačkog akta i ugovora ortaka, primenjuje se osnivački akt društva.
Zakonom nije predviđena obaveza ulaganja novčanog dela osnivačkog kapitala koji bi osnivači mogli uložiti, dok je ta obaveza predviđena kod društva sa ograničenom odgovornošću i akcionarskog društva.
Zakonom je uređeno šta ortak društva može, a ne mora uneti u ortačko društvo. To može biti: novac, stvari, prava, rad ili usluge. Vrednost nenovčanog uloga iskazuje se u novčanoj vrednosti. Ako se u društvo ulaže nenovčani ulog, ortaci društva, a ne ovlašćeni procenjivač, sporazumno procenjuju taj ulog i iskazuju ga u novčanoj vrednosti. Ortaci ortačkog društva ulažu uloge jednake vrednosti.

2.1. Pravni odnosi između ortaka i ortaka sa ortačkim društvom

Pravni odnosi između ortaka i ortaka sa ortačkim društvom uređuju se ugovorom o osnivanju društva, kao osnivačkim aktom, i ugovorom ortaka društva. Ugovor o osnivanju društva je obavezan, međutim, ugovor ortaka nije. To znači da odnose, koji se uređuju ugovorom ortaka, ugovorne strane mogu urediti po svojoj volji.
Prema Zakonu o privrednim društvima:
Ortak ortačkog društva koji u imovinu društva ne unese svoj ulog, u skladu sa osnivačkim aktom društva, koji novac primljen za društvo ili drugu imovinu ne preda u određenom roku društvu ili koji za sebe uzme novac ili drugu imovinu društva bez ovlašćenja, dužan je da društvu plati ugovorenu kamatu počev od dana kada je morao uplatiti ili uneti ulog, odnosno od dana kada je morao predati novac ili drugu imovinu ili kada je uzeo novac ili drugu imovinu.
Ortak društva nije dužan da poveća ulog iznad iznosa određenog osnivačkim aktom, niti je dužan da poveća ulog određen osnivačkim aktom radi pokrivanja gubitaka društva. Ortak ne može smanjiti svoj ulog bez saglasnosti svih ostalih ortaka. Prenos udela među ortacima je slobodan.
Odluke ortaka o pitanjima koja predstavljaju redovnu delatnost ortačkog društva donose se većinom od ukupnog broja glasova ortaka. Saglasnost svih ortaka potrebna je za odluke o pitanjima koja su izvan redovne delatnosti društva, kao i za odluke o prijemu novog ortaka društva.
Ortaci ortačkog društva donose odluke na sednici, što važi i za ortake koji su ovlašćeni na poslovođenje. Ortak ortačkog društva ima pravo na naknadu svih troškova koje je imao u vođenju poslova društva i koji su s obzirom na okolnosti slučaja bili neophodni.