PDV

Uvod
Porez na dodatu vrijednost (PDV) je najrasprostranjeniji sistem oporezivanja prometa roba (dobara) i usluga u svijetu. Primjenjuje se u preko 120 država svijeta, a u nekim od njih se javlja i pod drugačijim nazivima naprimjer u Ujedinjenom Kraljevstvu, Kanadi, Novom Zelandu ili Singapuru gdje je poznat kao porez na dobra i usluge, dok je u Japanu poznat kao porez na konzumiranje.
Porez na dodatu vrijednost je indirektni porez, što znači da se ne prikuplja direktno od lica koje je porezni obveznik, već od lica koja se smatraju krajnjim potrošačima.
PDV je izumio francuski ekonomista Maurice Lauré 1954. godine. On je bio direktor francuske porezne službe koja je 10. aprila 1954. uvela taxe sur la valeur ajoutée (TVA). Ovaj porez je isprva uveden kao opterećenje za velike kompanije, ali je vremenom njegovo djelovanje prošireno na sve oblasti poslovanja.
On je višefazni porez na promet koji se obračunava u svakoj fazi prometa proizvoda ili usluge, ali samo na iznos dodate vrijednosti koja se oblikovala u toj fazi (novostvorena vrednost), a ne na cjelokupnu vrijednost proizvoda ili usluge.
Dodata vrijednost može se definisati kao razlika između vrijednosti prodaje proizvedenih dobara i usluga, i vrijednosti inputa (ali ne inputa rada) kojima su ta dobra i usluge proizvedeni. Odnosno, dodata vrijednost je vrijednost koju proizvođač dodaje inputima prije nego što ih proda kao nove proizvode.
Porez na dodatu vrijednost je vrlo složen poreski oblik. Razlikuju se tri različita oblika poreza na dodatu vrijednost: a) proizvodni oblik, b) dohodovni oblik i c) potrošni oblik. Svaki oblik može se zasnivati na dva načela:
1. načelo porijekla i
2. načelo odredišta
Za obračun obaveze poreza na dodatu vrednost mogu se primeniti tri metode:
1. metoda sabiranja
2. metoda oduzimanja i
3. kreditna metoda

1. POJAM POREZA NA DODATU VRIJEDNOST

Porez na dodatu vrednost obično se definiše kao porez koji se obračunava i plaća u svim fazama proizvodno-prometnog ciklusa na način da se u svakoj fazi oporezuje samo iznos dodate vrednosti koja se ostvari u toj fazi proizvodno-prometnog ciklusa.
Ovaj porez je dobio naziv po tome što ga svaki učesnik u ciklusu proizvodnje i prometa plaća samo na vrednost koju je dodao u tom ciklusu. PDV je opšti porez na potrošnju koji se obračunava i plaća na isporuku dobara i pružanje usluga u svim fazama proizvodnje i prometa dobara i usluga, kao i na uvoz dobara, osim ako zakonom nije drugačije propisano.
Zakon o porezu na dodatu vrijednost objavljen je u „Sl. List RCG” broj 65/2001, 12/2002 i 29/2013. Pravilnik o primjeni Zakona o porezu na dodatu vrijednost objavljen je u „Sl. List RCG” broj 62/2002 od 29.11.2002.godine.
Ovi propisi predstavljaju okvir za utvrđivanje obaveznika i obaveze plaćanja poreza na dodatu vrijednost i primjeni Zakona o porezu na dodatu vrijednost. Oni uređuju:
– predmet oporezivanja,
– poreske obaveznike,
– poreske stope,
– način obračuna i plaćanja poreza,
– rokove plaćanja,
– izuzimanje od obaveze plaćanja,
– poreski organ i
– kaznene odredbe.