Proizvodnja lekovitih biljaka

1.    Uvod

Organska proizvodnja je najviše zastupljena u tehnološki naprednim granama poljoprivredne proizvodnje, u kojima je primena sintetskih materija na izuzetno visokom nivou (savremena proizvodnja mesa, mleka, povrća, voća i dr.).
U razvijenim zemljama Zapada potražnja za lekovitim sirovimana koje potiču iz organske proizvodnje raste iz godine u godinu. S obzirom na prisustvo ove tendencije javlja se i potreba da se proizvodnja lekovitog bilja maksimalno uskladi sa prirodnim zakonima.

To podrazumeva da se ove kulture moraju proizvesti bez primene sintetičkih i drugih sredstava koji bi mogli narušiti biološku ravnotežu sredine u kojoj se proizvodnja odvija, to jest da će se lekovite sirovine dobiti iz proizvodnje koja će omogućiti da se ta prirodna lekovitost neće onečistiti potencijalno štetnim materijama.
Zbog toga se predviđa da budućnost lekovitog i aromatičnog bilja pripada upravo proizvodnji po principima biološke odnosno organske proizvodnje.

2.Početak proizvodnje lekovitog bilja

Organska proizvodnja lekovitog bilja se vrši po planu proizvođača koji sadrži pregled načina korišćenja zemljišta u prethodne tri godine i proizvodni program biljne i stočarske proizvodnje za prelazni period. Parcela se može uključiti u organsku proizvodnju odmah ako nije korišćena u poslednje dve godine, a kod višegodišnjih zasada tri godine, ili je korišćena bez upotrebe sredstava hemijsko-sintetičkog porekla. Ako je parcela korišćena uz upotrebu sredstava sintetičko – hemijskog porekla, može se uključiti u organsku proizvodnju lekovitog bilja tek po isteku prelaznog perioda od dve godine, odnosno tri godine za višegodišnje zasade. U tom periodu je zabranjena upotreba sredstava hemijsko-sintetičkog porekla.
Izuzetno se prelazni period može skratiti ili produžiti u zavisnosti od vrste upotrebljenih hemijsko-sintetičkih sredstava, o čemu odlučuje nadležni inspektor u svakom pojedinačnom slučaju. U toku prelaznog perioda, podnosilac je dužan da vodi preciznu evidenciju o načinu korišćenja parcele predviđene za organsku poljoprivredu. Evidenciju o načinu korišćenja parcele u prelaznom periodu propisuje nadležni organ.

 
 2.1. Izbor vrsta i sorti koje će se gajiti

Pre zasnivanja biljne organske proizvodnje na jednom gazdinstvu, jako je važno izvršiti odgovarajući izbor vrsta i sorti. Zbog brojnosti vrsta i različitosti u njihovim ekološkim zahtevima, lekovito bilje pruža velike mogućnost za organizovanje proizvodnje u različitim regionima.

Vrste pogodne za suva staništa: grčko seme, čubar, beli slez, morač, beli luk, korijander, lavanda, majoran, gujina trava, lan, bela slačica, timijan, pelin.

Vrste pogodne za vlažna staništa: brđanka, odoljen, selen, uskolisna bokvica, velebilje.

Vrste podesne za staništa sa subalpskom klimom: brđanka, odoljen, angelika, lincura, kim.

Vrste sa širim ekološkim određenjem: kamilica, kim, crni slez, mak, lan, hajdučka trava.

Vrste koje preferiraju humusom bogata zemljišta: odoljen, borago, mirođija, beli slez, lincura, kim,
selen, majoran, matičnjak, pitoma nana.