Krivične sankcije prema maloletnim licima

Krivično procesna oblast je tokom istorije u svim društvenim sistemima predstavljala pravnu oblast, koja se pod uticajem aktuelnih društvenih prilika transformisala težeći stvaranju zadovoljavajućeg pravnog okvira za objektivno utvrđivanje odgovornosti za počinjena krivična djela uz maksimalnu zaštitu ljudskih prava u krivičnom postupku. Krivično procesna regulativa se uvijek nalazila pod jakim uticajem širih društvenih prilika, što je u određenim periodima uslovljavalo da se pod uticajem političkih ideologija, ova pravna oblast nađe u stagnaciji, kao i da se u određenim periodima koje je karakterisao ubrzan razvoj društva ova oblast ubrzano razvija.
Savremeno krivično zakonodavstvo nastoji da primjenom brojnih instituta zaštiti čovjeka i druga osnovna društvena dobra i vrijednosti i to predviđanjem određenih ponašanja kao krivičnih djela i propisivanjem krivičnih sankcija za ta djela. Krivične sankcije su zakonom predviđene represivne mjere koje se s ciljem suzbijanja kriminaliteta primjenjuju prema učiniocu protivpravnog djela koje je u zakonu predviđeno kao krivično djelo na osnovu odluke suda donijete nakon sprovedenog krivičnog postupka. Krivične sankcije su sredstva za ostvarivanje zaštitne funkcije krivičnog prava. Zaštita se ostvaruje predviđanjem određenih ponašanja kao krivičnih djela i propisivanjem krivičnih sankcija za ta djela. Krivične sankcije su predviđene kao represivne mjere, one suzbijaju kriminalitet, primjenjuju se prema učiniocu protivpravnog djela koje je zakonom predviđeno kao krivično djelo. Njih donosi ih sud nakon sprovedenog krivičnog postupka. Stepen represivnosti krivičnih sankcija je različit od sudske opemene kao mjere upozorenja, ukora kao vaspitne mjere, pa do smrtne kazne (u krivičnom zakoniku CG smrtna kazna je ukinuta). Krivične sankcije se mogu samo primjenjivati protiv učinjenog protivpravnog djela koje mora biti propisano zakonom kao krivično djelo (ako neuračunjljivo lice liši nekoga života to ne predstavlja krivično djelo premao bjektivno-subjektivnom shvatanju pojma krivičnog djela, ali se radi o protivpravnom djelu koje je u zakonu predviđeno kao krivično djelo). Danas je postalo opšte pravilo da krivične sankcije može izreći samo sud u krivičnom postupku.
Maloljetnička delinkvencija u širem smislu označava prestupničko ponašanje koje ima svoje psihološke, socijalno-psihološke i individualne psihološke komponente. Ovakvo ponašanje krši uobičajene i propisane oblike i obrasce ponašanja u određenom društvenom okruženju. Maloljetni delinkvent je lice čiji ukupni stil života i ponašanje izražavaju jasne antisocijalne dimenzije, sa ispoljenom sklonošću za vršenje krivičnih djela i prekršaja. U pitanju je negativno formirana maloljetnička ličnost koja je spremna na kršenje svih moralnih i društvenih normi što čini početak njihove kriminalne karijere. To je posledica brzog rasta populacije, nedostupnosti stambenih kapaciteta, siromaštva, nezaposlenosti i prenaseljenosti u urbanim sredinama, raspada porodice i neefikasnog obrazovnog sistema. To je sasvim razumljivo kada uzmemo u obzir činjenicu da maloljetnici najčešće predstavljaju primarne delinkvente u društvu.