Smrtna kazna

Smrtna kazna je naziv za krivično – pravnu sankciju čije izvršenje za posljedicu ima smrt osuđenika. Jedna je od najstarijih institucija krivičnog prava, a dugo vremena je bila i jedina kazna koju su drevna društva imala na raspolaganju. Smrtna kazna je u većini slučajeva bila propraćena cirkuskim predstavama. Služila je za kažnjavanje krivaca, a ujedno i za zabavu.
U raznim društvima i državama izvršava se na različite načine kao što je: smrtonosna injekcija, struja, vešanje, giljotina, kamenovanje, itd.

Zbog nehumanog i necivilizovanog karaktera stvorili su se preduslovi za stvaranje pokreta za ukidanje smrtne kazne, čiji su pioniri bili liberalni mislioci pod uticajem prosvjetiteljskih ideja o prirodnom pravu, koje je uključivalo i pravo na život.

Kasnije, razvojem društva u cjelini, došlo je do stvaranja alternativa smrtnoj kazni kao što je doživotni zatvor. Što se statističkih podataka tiče smrtna kazna postoji u još 63 zemlje, dok je kod nas zakonom ukinuta od 26.02.2002. godine a promjenjena je u doživotnu kaznu zatvora od 40 godina. Iz dana u dan se događa značajan pomak u pravcu svjetskog ukinuća smrtne kazne. Pri tome najjači uticaj ima EU koja zabranjuje svim svojim članicama da imaju smrtnu kaznu, te je jedna od vodećih u svetu koja se aktivno i snažno bori za ukidanje smrtne kazne. Na održanom Trećem svjetskom kongresu protiv smrtne kazne u Parizu, svi čelnici država su se složili da što pre treba doći do ukidanja smrtne kazne kao moguće presude u zemljama u kojima je ona još uvijek na snazi. Prvi svjetski kongres protiv smrtne kazne održan je u Strazburu i to je bilo prvi put u istoriji da se organizovao tako veliki kongres koji se bavi samo smrtnom kaznom i rešavanjem tog problema.