Švedska

UVOD
Kraljevina Švedska je država koja se nalazi na istočnoj strani Skandinavskog poluostrva i to je treća zemlja po veličini u Sjevernoj Evropi. Švedska je veoma lijepa i zanimljiva zemlja. Švedska je zemlja u koja je najmirnija u smislu ratnih zbivanja u cijeloj Evropi i kao takvu možemo je okarakterisati kao mirnu zemlju sa jakom ekonomijom, jakom socijalnom podrškom i veoma slobodnom i moćnom demokratijom.
Takođe Švedska je važna karika Evropske unije i NATO-a i kao takva ima veliki uticaj na mnoge zemlje cijeloga svijeta pa tako i našu zemlju iz koje je u Švedsku emigriralo nekoliko desetina hiljada ljudi.
1. IME, GEOGRAFSKI POLOŽAJ GRANICE I VELIČINA

Kraljevina Švedska je država na sjeveru Evrope, na obali Baltičkog mora. Na kopnu graniči s Norveškom na zapadu, te s Finskom na sjeveroistoku, dok je s Danskom na jugozapadu spojena Oresundskim mostom. Švedska ima i isključivo morsku granicu s Estonijom, Letonijom, Litvanijom, Poljskom, Njemačkom i Rusijom. Švedska je četvrta zemlja po veličini u Evropi i zauzima jugoistočni dio Skandinavskoga poluostrva. Glavni grad je Stokholm. Švedska je članica Evropske unije od 1. janura 1995. godine.
Moderna Švedska je proizašla iz Kalmarske unije formirane 1397., te ujedinjenjem zemlje od kralja Gustava I. u 16. vijeku. U 17. Vijeku zemlja je proširila svoj teritoriju te je stvoreno Švedsko carstvo. Većina osvojenih teritorija izvan skandinavskog poluostrva je izgubljena tokom 18. i 19. vijeka. Istočna polovina Švedske (sastavljena od regije Osterland i istočnog dijela regije Norrland) je pripala Rusiji. Švedska je posljednji put direktno učestvovala u ratu 1814. kada je vojnom okupacijom prisilila Norvešku na personalnu uniju koja je trajala do 1905. godine.Od 1905. godine Švedska provodi nesvrstanu spoljnu politiku u doba mira te neutralnu politiku u doba rata.

2. PRIRODNO-GEOGRAFSKE ODLIKE
2.1. Reljef i geološka građa
Švedska je smještena na geološki veoma stabilnom evroazijskom dijelu kopna. četvrta po veličini evropska država, prostire se na gotovo 500 000 km2. Granica sa Norveškom koja je utvrđena 1751., duga je 1.619 km. Kako je dio skandinavskog poluostrva, obalna strana je duga 2 500 km.
Švedska se prostire pravcem jug-sjever u dužini od 1600 km pa se u tome izdvajaju tri regije: Norrland (sjeverna zemlja), Svealand i Gotland, i 25 provincija. Dvije južne regije dobile su ime po plemenima koja su ranije tamo živjela, Švedi i Goti. Najjužniji dio zemlje, Skane, nastavak je najplodnijih polja Danske i sjeverne Njemačke. Sjevernije su šumoviti, viši predjeli sa manje plodnom zemljom, Smaland. Ostatak južne Švedske sastoji se od naizmjeničnih stjenovitih poljskih predjela i jezera koja su najtipičnija u području između Stokholma i Geteborga. Sjevernije od ovog pojasa je granično područje koje odvaja južnije regije od Norrlanda, regije koja obuhvata 3/5 sjevernog dijela Švedske, brežuljkasto-planinsko područje, šumovito i ispresijecano velikim riječnim dolinama.
Dalje na sjeveru su bazeni ruda olova i cinka regije Vasterbotten, i velika nalazišta željezne rude Kiruna i Gallivare-Malmberget. Na tom području su najznačajnije zalihe Švedskog granita i kristalastog škriljca. Zapadna granica između Švedske i Norveške uglavnom prati skandinavski planinski lanac, nastao u tercijaru ( prosječna nadmorska visina 1000-2000m, sa najvišim vrhom Kebnekaise 2111m), iz koga izviru sve veće rijeke Švedske. Iz perioda kambrija i silura, datiraju krečnjacke naslage na zaravnima ostrva Oland i Gotland u Baltiku, i na još nekim drugim mjestima centralne i južne Švedske. Tokom nekoliko era, Skandinavija je bila pokrivena ledom. Posljednje ledeno doba je završeno prije 10 000 godina, pa su težina i pokretanje ledenih masa formirali reljef.