UTVRĐIVANJE TRŽIŠNE MOĆI I ANTIMONOPOLSKA REGULATIVA

Ekonomija kao nauka predstavlja iznalaženje metoda čija primjena u procesima ekonomskih aktivnosti ljudi (proizvodnja, potrošnja, raspodjela i razmjena materijalnih dobara i usluga), omogućava uspješno upravljanje „nekom kućom“, bilo da je riječ o porodičnom domaćinstvu, odnosno gazdinstvu, preduzeću, privredi jedne države, ili pak o svjetskoj privredi. Posmatrano metaforično, pod kućom može da se podrazumjeva preduzeće, privreda jedne države, a i svjetska privreda kao cjelina. Postoje različiti pristupi izučavanja ekonomskih aktivnosti. Međutim, ipak su se izdiferencirala dva osnovna pristupa.
Prvi pristup se odnosi na izučavanje ekonomskih aktivnosti kroz istorijske promjene društveno-ekonomskih formacija i oblika svojine koji određuju karakter odnosa u raspodjeli.
Drugi pristup se odnosi na iznalaženje ekonomskih aktivnosti čija primjena stalno povećava racionalnost ekonomskog ponašanja pojedinaca, preduzeća, domaćinstva i države.
Dakle, ekonomija je racionalan izbor kombinacije ekonomskih ciljeva i sredstava pomoću kojih se postavljeni ciljevi ostvaruju. R. Lipsi smatra da se „savremena ekonomija bavi 1) alokacijom društvenih resursa na alternativne upotrebe i raspodjelom društvenog proizvoda na grupe i pojedince, 2) promjenama proizvodnje i raspodjele tokom vremena i 3) efikasnošću odnosno neefikasnošću ekonomskih sistema“.
Oblici ekonomskih aktivnosti su: 1) proizvodnja, 2) potrošnja, 3) raspodjela i 4) razmjena. Proizvodnja je osnovni oblik ekonomskih aktivnosti. Rezultati prozvodnje su materijalna dobra sa kojima se zadovoljavaju materijalne potrebe. Ostale ekonomske aktivnosti su izvedene iz proizvodnje. Kada nema proizvodnje i rezultata proizvodnje, nema ni drugih ekonomskih aktivnosti jer nema šta da se raspodjeljuje, razmjenjuje i troši.
Predmet ekonomske nauke je donošenje individualnih i društvenih odluka o upotrebi oskudnih, tj. ograničenih resursa za proizvodnju dobara i usluga i njihove raspodjele na potrošače. S obzirom da se ekonomska nauka bavi posmatranjem i proučavanjem ekonomskih činjenica, u privredi ona spada u red realnih nauka zajedno sa prirodnim naukama, sociologijom, istorijom i slično, za razliku od formalnih nauka (logika, matematika, statističke metode) kod kojih je težište na oblicima mišljenja, postupcima i slično, čiji rezultati se koriste u realnim naukama.