Kablovi

UVOD

Složeni urbanistički zahtevi u gradskim sredinama su vezani za uticaj na okolinu, nemogućnost prodora u centru potrošnje nadzemnim vodovima, ekonomičnost gradnje i održavanje kao i pouzdanost i sigurnost u pogonu, što se odlikuje mirnim pogonom sa malim brojem kvarova i bezbjednom eksploatacijom, uslovi su da se mreže realizuju energetskim kablovima. Da bi se povećala eksploatacija pouzdanost nadzemnih vodova uvedeni su u eksploataciju samosnosivi kablovski snopovi niskog i srednjeg napona i slaboizolovani nadzemni vodovi. Na ovaj način, kablovski vodovi postaju krvotok u snadbevanju električnom energijom i koriste se za prenos i distribuciju električne energije do potrošača. Ovi zahtevi su bili osnova za brzi razvoj kablovske tehnike, i istorijat od njenih prvih koraka od pre 130 godina do danas kretao se u sledećim etapama:

• Prvi guteparkom izolovani provodnici bili su namenjeni telefonijii telografiji.
• Feeranti 1890 godine konstruiše kabl sa koncentično postavljenim provodnicima, odvodni i povratni vod, koaksijalni kabl, a za izolaciju između koristi papir.
• Dalji razvoj kablovske tehnike je tapkao u mestu do 1930 kada je povećana dialektična čvrstina putem povećanja pritiska ulja. U periodu od 1955 razvijene su konstrukcije uljnih i gasom punjenih kablova sa hlađenjem. Ideja prenosa informacija optičkim putem i zamena bakarnih provodnika kod telekomunikacionih kablova nastaje 1970 god.

 

 

 

PODJELA KABLOVA

Osnovna podela kablova se vrši u zavisnosti od osnovne funkcije prenosa i prema njoj se kablovi mogu svrstati u sledeće grupe:

• energetski kablovi
• telekomunikacioni kablovi
• integralni energetsko – telekomunikacioni kablovi

Druga podela kablova može se izvršiti:

• prema naponu
• prema vrsti stuje
• prema broju žila
• prema materijalu provodnika
• prema vrsti izolacije

Kablovi koji tokom cijelog vijeka eksploatacije ostanu na jednom mjestu su nefleksibilni kablovi, dok su kablovi koji napajaju pokretne potrošače fleksibilni. To znači da podela može da se izvede i na:

• nefleksibilne
• fleksibilne

 

 

 

KONSTRUKCIJA KABLOVA, MATERIJALI I TEHNOLIGIJA

Kostrukcija kabla:

• Provodnik
• Izolacija
• Jezgro i plašt kabla
• Zastitni slojevi

Konstrukcija kablova, ugrađeni materijali i primjenjena tehnologija igraju važnu ulogu na karakteristike, eksploatacionu pouzdanost i životni vijek kablova. Promjenom nekog od parametra mijenjaju se i karakteristike kabla. Kod konstrukcije energetskih kablova date su osnovne karakteristike elemenata od provodnika do spoljašnje zaštite. Materijali koji ulaze u konstrukciju kablova su: metali koji se koriste za izradu provodnika, električne zaštite, metalnih plašteva i mehaničke zaštite – armaturne i čelične cijevi, izolacioni materijali, izolacije i drugih poluprovodničkih slojeva, i plaštevski materijali za izradu unutrašnje i spoljašnje zaštite.
Važan trenutak u razvoju kablovske tehnike predstavljau optički kablovi i njihovo uvođenje u konstrukciju energetskih kablova – formiranje konstrukcije integralno energetsko optičkog kabla. Ovaj tip kabla predstavlja kombinaciju energetskog i optičkog kabla. Kod trožilnog energetskog kabla u međuprostorima energetski žila smještene su zaštitne cijevi sa optičkim vlaknim. Ako je jednožilni energetski kabl. Zaštitne cijevi sa optičkim vlaknima uvučene su u prostorima između žica električne zaštite.