Bankarski poslovi

UVOD

Bankarski poslovi su oni poslovi koji obavljaju banke. Bankarsko poslovanje je privredna delatnost čiji je osnovni predmet poslovanja promet novca. Bankarski poslovi se zaključuju između bankarskih organizacija u vezi sa prometom novca i usluga sa novcem.
Prema položaju banke prema klijentu, bankarski poslovi mogu biti:

• AKTIVNI – banka se pojavljuje u ulozi poverioca, a klijent u ulozi dužnika; obavlja se promet od banke prema klijentu;
• PASIVNI – banka se pojavljuje u ulozi dužnika. Ovim poslovima banka prikuplja novčana sredstva da bi mogla da posluje;
• NEUTRALNI – to su uslužni poslovi banaka u kojima se banka ne pojavljuje ni u ulozi dužnika ni u ulozi poverioca, već za stručne usluge koje pruža klijentima uzima određenu proviziju.

Ugovorom o kreditu banka se obavezuje da korisniku kredita stavi na raspolaganje ugovoreni iznos novca, a korisnik se obavezuje da banci plati kamatu i da primljeni iznos vrati u vreme i na način kako je određeno ugovorom. Ova vrsta ugovora je formalne prirode, jer mora biti zaključena u pismenoj formi. Banke u praksi koriste za kreditne aranžmane unapred pripremljene odgovarajuće formulare, pa se zato takvi ugovori smatraju ugovorima po pristupu.
Kod pasivnih bankarskih poslova banka je dužnik u odnosu na svog klijenta. Banka prikuplja novčana sredstva da bi poslovala.
Banka se obavezuje prema primaocu garancije da će mu za slučajda mu treće lice ne ispuni dospelu obavezu, izmiri tu obavezu, ako za to budu ispunjeni uslovi utvđeni u garanciji.

POJAM I SUBJEKTI BANKARSKIH POSLOVA

Bankarski poslovi su oni poslovi koji obavljaju banke. Bankarsko poslovanje je privredna delatnost čiji je osnovni predmet poslovanja promet novca. Bankarski poslovi se zaključuju između bankarskih organizacija u vezi sa prometom novca i usluga sa novcem.
Bankarsko poslovanje obavljaju banke i druge finansijske organizacije – subjekti bankarskog poslovanja. Postoje poslovne banke i centralna banka odnosno, Narodna banka Srbije.
Osnovni izvor prava u pogledu bankarski poslova su Zakon o obligacionim odnosima (član 1035 – 1088) Zakonom o bankama i drugim finansijskim organizacijama. Na banke se primenjuje i opšti pravni režim koji je važeći za privredne subjekte (Zakon o privrednim društvima).
Banke se osnivaju kao akcionarska društva koja moraju imati mininum dva osnivača, između kojih se sklapa ugovor o osnivanju, kojim se utvđuje iznos osnivačkog kapitala i druga pitanja vezana za poslovanje i rad banke, zatim se vrši upis u privredni registar, a pored toga banke moraju da podnesu zahtev NBS za dozvolu za rad.

Bankarski poslovi su:

• depozitni;
• kreditni;
• devizni, deviznovalutni i menjački poslovi;
• emisioni poslovi;
• depo – poslovi;
• poslovi sa efektima;
• garancijski poslovi;
• poslovi platnog prometa.

Za svoje obaveze banka odgovara celokupnom svojom imovinom, a njeni osnivači odgovaraju za obaveze banke samo do visine uloženog kapitala (osnivački kapital). Osnovački kapital mora biti najmanje 10. 000. 000. € u novčanom i nenovčanom obliku, što utvrđuje procenjivač.
Kao vrste banaka postoje i specijalizovane banke koje mogu biti:

• depozitne;
• založne;