Bolničke infekcije

1.Uvod
 

Bolničke infekcije postoje i evidentne su koliko i same institucije bolničkog lečenja i predstavljaju značajan javno zdravstveni problem. Pouzdano se može utvrditi da je nemoguće govoriti o iskorenjivanju ili eliminaciji bolničkih infekcija i da bolnice bez rizika praktično ne postoje. Međutim, dobro organizovani programi prevencije mogu smanjiti stopu bolničkih infekcija za 1/3 što je veoma značajno, s obzirom na posledice sa medicinskog, ekonomskog, pravno- etičkog aspekta.
Medicinske posledice prisustva bolničkih infekcija odnose se prvenstveno na komplikacije koje nastaju, dužinu i trajanje hospitalizacije i nepovoljan tok i ishod osnovne bolesti.
Ekonomski aspekt posledica prisustva bolničkih infekcija podrazumeva troškove hospitalizacije, dodatne dijagnostičko terapijske procedure, veću potrošnju lekova, dok istovremeno oboleli duže odsustvuju sa posla.
Pravno etičke posledice bolničkih infekcija su pokretanje sudskih sporova i kršenje propisa odnosno Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti kojim je regulisana obaveza zdravstvenih ustanova i zdravstvenih radnika da štite zdravlje pacijenata i zaposlenih, kao i sprovođenje odgovarajućih mera radi sprečavanja, ranog otkrivanja i suzbijanja bolničkih infekcija.
Samo postojanje i poštovanje utvrđenih mera, odnosno programa za sprečavanje i suzbijanje bolničkih infekcija u zdravstvenoj ustanovi, zdravstveni sistem može tvrditi da su se preduzele sve potrebne aktivnosti čime se mogu preduprediti bolničke infekcije.
Kod nas, kao i u većini zemalja sveta, najčešće se javljaju urinarne infekcije, oko 40% svih bolničkih infekcija koje su po pravilu vezane za implantaciju katetara, oko 20% čine infekcije donjih respiratornih puteva, 16% postoperativne infekcija rana, i druge različite infekcije
( kožne, gastrointestinalne, i dr.). Uzročnici bolničkih infekcija mogu biti gotovo svi mikroogranizmi: bakterije, virusi, gljivice i paraziti. Usled primene novih dijagnostičko terapijskih procedura, nastajanja rezistencije na određene vrste antibiotika kao i na dezinfekciona sredstva, spektar bolničkih infekcija se svakodnevno menja i povećava. Najčešći bakterijski izazivači bolničkih infekcija su: Escherichia coli, koagulaza negativne stafilokoke i Staphilococcus aureus (posebno meticilin rezistentni slojevi stafilokoka – MRSA), Enterococcus sp. ,  Psuedomonas aeruginosa, Acinetobacter spp., Klebsiella pnuemoniae, Enterobacter sp., Proteus mirabilis, Serratia sp., i anaerobne Gram pozitivne bakterije ( Propionibacterium sp., Bacteroides sp.) Legionalla sp., Clostridium difficile, Corynebacterium jejunum i Micoplasma hominis. Pojava novih virusa, izmenjena epidemiologija nekih virusnih infekcija, pojava rezistencije na neke antivirusne lekove, povećan broj imunosuprimiranih bolesnika i bolja dijagnostika, uticali su na povećanje, kako broja, tako i značaja virusnih bolničkih infekcija.
Transmisija infektivnih agenasa je moguća uobičajenim načinom kao i sve infekcije i to kapljičnim (aerogenim), fekalnooralnim putem i kontaktom. Specifičnost bolničkih infekcija je prenos infekcija putem primene dijagnostičko terapijskih procedura, zahvata, transfuzije krvi
i krvnih derivata kao i trasplantacijom organa i tkiva.