Država blagostanja

DRŽAVA BLAGOSTANJA

Moderna država blagostanja počela je da se razvija krajem XIX veka iz programa socijalnog i zdravstvenog osiguranja. Prvi takvi programi uvedeni su u Nemačkoj, pod vođstvom kancelara Bizmarka, u poslednoj deceniji XIX veka. U narednim godinama i decenijama druge zemlje (od Danske i Švedske do Novog Zelanda) uvele su slične programe.

Socijalna država ili država blagostanja predstavlja specifični istorjski tip države koja se razvijala između tridesetih i šezdesetih godina prošlog veka, utemeljenu na novom društvenom ugovoru između države i građana, koji predviđa redistribuciju resursa u cilju zaštite od osnovnih socijalnih rizika

U ovom periodu javili su se prvi sistemi za osiguranje u slučaju nezaposlenosti, koji su se postepeno razvijali. Najpre su sve veći segmenti populacije uključivani u socijalne programe (na primer, socijalnim osiguranjem prvo su bili pokriveni radnici, a zatim i poljoprivrednici), a zatim se povećavao i broj zemalja koje su prihvatale i primenjivale ove programe.

Procvat države blagostanja vezuje se za period posle Velike depresije i drugog svetskog rata. Iskustvo masovnog siromaštva, gubljenja poslova i političke nestabilnosti doprinelo je da se mnoge države odluče da uspostave programe koji će garantovati prihode u slučaju četiri osnovna i priznata socijalna rizika – starost, bolest, invaliditet i nezaposlenost.

Ovim programima kasnije su priključeni sistemi javnog obrazovanja, podrške porodici i starima, stambene politike, programi za mlade itd. Period od 1950-tih do 1970-tih godina je zlatno doba moderne države blagostanja koje obeležava sve veća javna potrošnja na ove programe i sve veća uloga države kao poslodavca.