Finansije i finansijsko pravo

ISTORIJSKI RAZVOJ FINANSIJA
Danas ne postoje čvrsti dokazi o prvim pojavama finansija, ali kroz literaturu se moţe zaključiti da svi istraţivači ovog pojma, vrijeme pojave vezuju za razvoj novca, tj.robnonovčane privrede.Tada dolazi do prvih duţničko-povjerilačkih odnosa, pojave kredita, kamata, pojave države i prava kao posebnog fenomena. Grčki filozofi Ksenofon i Aristotel su u svojim radovima koristili izraz »finansijski poslovi«.Ksenofon je proučavao drţavne prihode i rashode, dok je Aristotel više proučavao stvaranje robova po principu ne plaćanja obaveza.U to doba prema pisanju Aristotela kamata je bila nedoličan i nečastan prihod, a poreska obaveza se rasporeĎivala prema ekonomskoj moći poreskog obveznika.
Rimski pisci Tacit i Ciceron, su koristili finansijske izraze u proučavanju drţavnog sistema prihoda zasnovanog na porezima, kao i sistemu rashoda kao načinu očuvanja drţave. Za Ibn Halduna se veţe poznata misao drţava počiva na dva stuba-dobroj vojsci i dobrim finansijamaU Evropi,tog doba, finansije se kao pojam susreću kod poznatog vjerskog filozofa Tome
Akvinskog.

 
VRSTE FINANSIJA
Dva su osnovna oblika finansija:

• MONETARNE
• JAVNE FINANSIJE

Poslovni svijet finansija, koje se bave praćenjem procesa poslovanja ( prihoda, rashoda,troškova,kapitala,obaveza i sredstava) sve se više naziva POSLOVNE FINANSIJE. MONETARNE FINANSIJE se javljaju kad se govori o pitanjima finansija pojedinca, fizičkih lica, privatno-pravnih ili javno pravnih lica. Monetarne finansije se bave i pitanjima novca,kredita banaka i berzi sa drţavnog interesa.Znaci,pitanja novcai institucija novca,raznih oblika duţničko povjerilačkih odnosa, prihoda i rashoda pomenutih lica su pitanja monetarnih finansija.
Pod pojmom JAVNIH FINASIJA podrazumjevamo finansijske aktivnosti, pojave, odnose,institucije vezane za pribavljanje i trošenje finansijskih i nefinansijskih sredstava koje obavlja drţava ili drţavni organi za svoje potrebe.

Metod obavljanja javnih finansija zavisi od društveno političkog ureĎenja.Javne finansije imaju dvije osnovne oblasti:

• Oblast javnih prihoda
• Oblast javnih rashoda

Javne finansije moraju zadovoljiti 3 osnovna aspekta:

• Ekonomski
• Socijalni i
• Politički

POJAM FINANSIJA
Jedna od značajnih naučnih disciplina su finansije koje se u suštini bave izučavanjem: pojmova, kriterija i institucija vezanim za novac, kredite, banke, berze i druge finansijske institucije.
Finansije se bave proučavanjem kategorija:

• Prihoda i rashoda drţavnih organa
• Prihoda i rashoda pravnih lica
• Prihoda i rashoda fizičkih lica

Finansije – riječ staroslavenskog porjekla finis – kraj nekog posla. Razvojem društva ova riječ finis dobiva formu finire ili finare kao zvaničan prestanak obaveze na osnovu sudskih ili pravosnaţnih presuda- rješenja. Pojavom robnonovčane razmjene riječ finare prelazi u riječ finatio suma za plaćenje. Finansija nema bez novca.Iako se poslovi mogu obavljati i sistemom kompenzacije, razmjene  i sl., ipak sve transakcije na kraju imaju za rezultat novac. Kao obračunsku vrijednost i kao efektivu.

FINANSIJSKA POLITIKA
Finansijsku politiku treba shvatiti kao jednu od politika koju je moguće voditi u sistemu ekonomske politike. Finansijska politika bi u suštini predstavljala,moguće optimalno rješenje u voĎenju strategije u upravljanju elementima i institucijama koje čine finansije.Za finansijsku politiku se moţe reći da je izraz primjenjene nauke o finansijama u svakom konkretnom slučaju u praksi. VoĎenjem finansijske politike, pravna i fizička lica, drţavni organi i druge organizacije, pokušavaju ostvariti svoj ekonomski cilj. Svoju finansijsku politiku drţava vodi i usmjerava mogućim zakonskim rješenjima ve zanim za prikupljanje prihoda, ali i za raspored prihoda, što se u praksi tretira kao pokriće rashoda.Pravna lica svoju finansijsku politiku vodi tako da u okviru zakonskih mogućnosti rješenja obezbjede moguće novčane tokove koji ce biti u dozvoljenom prostoru MeĎunarodnih računovodstvenih standarda, podpomognuti odlukama i pravilnicima ka jedinstvenom cilju pozitivnog ili pozitivnijeg rezultata.

Danas se najviše koristi pojam monetarne i fiskalne politike kao oblika finansijske politike sa makro aspekta, dok se finansijska politika kod pravnih lica koristi kao sastavni dio poslovne
politike pravnog lica. Društvo u cjelini bi trebalo da projektuje svoj cilj, a potom da kreira politiku kojom taj cilj zeli da ostvari.Uspješna finansijska politika treba da da i svoj rezultat koji se priznaje kao pozitivan finansijski rezultat ili pozitivniji.Finansijska politika bi trebala da se zasniva na ekonomskoj logici.U budućnosti se moze očekivati da će sa sve više u praksi primjenjivati u mogućim rješenjima koje je rjesenje logično.Tako ce se i u sudskoj praksi cjeniti ono sto je logicno a ne sto je po zakonu.Tako npr. mi mozemo imati pravo na potrazivanje od 100.000 – ali nema ekonomske logike da to i naplatimo jer toliko imovine duţnik nema pa je logično da kaznu i potrazivanje uskladimo sa mogućom manjom naplativosti.
Nije logicno da sutra cijenimo u praksi, finansijsko pravo na zateznu kamatu, ako znamo da ni glavnicu nemamo od koga naplatiti.Kada govorimo o finansijskoj politici tada prije svega mislimo na monetarnu i fiskalnu politiku.MONETARNU POLITIKU mozemo definisati kao kreaciju kojom se usmjerava regulisanje novčane mase u pravcu postizanja zacrtanih ekonomskih ciljeva .Od ciljeva ekonomske politike zavisit ce i ciljevi monetarne politike .Monetarne politike razlicitih drzava se razlikuju shodno svom drzavnom uredjenju.Centralna
banka u svakoj drzavi je ta koja vodi i kreira monetarnu politiku.Monetarna politika ima svoje instrumente koji regulišu kvalitet i kvantitet mjera koje poduzima centralna banka.