Vertikalna struktura atmosfere

Atmosfera je vazdušni omotač Zemlje. Ona štiti Zemlju od štetnog djela Sunčevog zračenja i od udara mateora. Sunce zagrijava Zemljinu površinu, a ona zagrijava vazduh iznad nje. Nju čini vazduh koji je smijesa azota i kiseonika uz dodatak primjesa i ostalih gasova. Kiseonik stvaraju biljke i on je neophodan za disanje i ljudima i životinjama. Sve biljke stvaraju kiseonik, pa je tako uskoro stvorena idealna atmosfera za razvoj oblika života koji udišu kiseonik. Atmosfera se proteže oko 3000 km iznad površine Zemlje. Gornja granica nije oštro izražena, zato se gornja granica atmosfere ne može povući. Kaže se da ona postepeno prelazi u kosmičko prostanstvo. Najgušći i najniži sloj atmosfere naziva se troposfera, i u njoj nastaju sve vremenske pojave. Sljedeći sloj atmosfera je stratosfera, zatim mezosfera i termosfera. Atmosfera je stalno u promjenama. U početku ona se sastojala većinom od ugljen-dioksida.

Najjednostavnija atmosfera, je ograničena po dimenzijama usljed dejstva gravitacionih sila (i prema tome nalazi se u hidrostatičkoj ravnoteži) i ima sfernu simetriju. Sunčevo zračenje i radijaciona svojstva komponenata određuju (u krajnjoj liniji za planete zemljinog tipa) u prvoj aproksimaciji njenu vertikalnu toplotnu strukturu. Atmosfera, koja se nalazi pod dejstvom sunčevog zračenja jedva da može da bude sferno simetrična. Ipak zato je korisno predstaviti srednju planetnu atmosferu sa dnevnim i širinskim varijacijama parametara u odnosu na srednje vrijednosti. Vertikalana struktura atmosfere definiše se zavisnošću pritiska, temperature, gustine i hemijskog sastava od rastojanja do centra planete (ili od visine nad njenom površinom). Kada su ti parametri dobijeni na osnovu teorijske analize ili prikazani u obliku tablica srednjih ili kritičnih vrednosti oni daju ili obrazuju model atmosfere.