Međunarodni marketing

UVODNA RAZMATRANJA

Međunarodni marketing predstavlja jednu od disciplina međunarodnih poslovnih odnosa. Izraz marketing se u američkoj stručnoj literaturi koristi za:

• definisanje koncepcije tržišno orijentisanog upravljanja preduzećima i
• definisanje tržišno orijentisane poslovne politike i time odgovarajućeg poslovnog sistema.

Ako je takvo preduzeće upućeno na međunarodnu razmenu, onda se koristi izraz međunarodni marketing. Međunarodni marketing oslikava savremene međunarodne ekonomske odnose sa svim njihovim elementima i suprotnostima.
Što se tiče koncepcije međunarodnog marketinga, uglavnom se postavljaju sledeća pitanja: da li razvijati međunarodni marketing samo unutar nacionalne privrede (internacionalni marketing), dakle sa aspekta vlastite nacionalne privrede ili preći na dvo, ili višenacionalni marketing na kooperativnom osnovu i temelju ravnopravnih odnosa, odnosno preći na transnacionalni marketing koji se koncepcijski u neizmenjenom izdanju ne može prihvatiti, što je u suprotnosti sa zamišljenim novim međunarodnim ekonomskim okruženjem.

Pojam, uloga i značaj međunarodnog marketinga

Postoje mnogo definicija međunarodnog marketinga, ali mi ćemo najpre izvući četiri osnovna pristupa na osnovu kojih su one izvedene, a to su:

• specifičnost inostrane sredine –invajermentalni pristup,
• Specifičnost upravljanja marketing aktivnostima – funkcionalni pristup,
• posebnost internacionalizacije poslovanja – strategijski pristup,
• opšti značaj fenomena globalizacije – globalni pristup.

Međunarodni marketing ima i svoje karakteristike, a to su: jezik, kultura, običaji, navike, vera, stepen razvijenosti posmatrane zemlje itd. U svetu sve više raste međunarodna razmena roba i usluga. U osnovne varijante izvoznog marketinga ubrajamo:

• direktan i indirektan izvoz,
• konzorcijalni izvoz,
• komplementarni izvozni marketing,
• LOHN – poslovi u izvoznom marketingu,
• lizing poslovi u izvoznom marketingu,
• barter poslovi,
• kompenzacioni poslovi,
• kontrakupovina,
• SWITCH – poslovi i izvozni faktor.

Međunarodni marketing – definicije i distinkcije pojma

Intezivne promene na međunaraodnom tržištu (pojava velikog broja novih i skraćivanje životnog ciklusa postojećih proizvoda, intenziviranje konkurencije, rast vrednosti investicionih ulaganja i robne razmene, rast vrednosti ulaganja u R&D aktivnosti , promene sistema potrošnje i sl. promene) zahtevaju da preduzeća sve šire i efikasnije primenjuju marketing koncept u nacionalnom a posebno u međunarodnom biznisu.
S obzirom na šarenolikost u pogledu razvijenosti organizacije nacionalnih tržišta pored preduzeća koja primenjuju marketing koncept, nije mali broj preduzeća koja još uvek viziju svoje pozicije i perspektive na tržištima temelje na bazi proizvodne ili prodajne koncepcije. Kako ističe profesor D. Vračar, marketing orijentacija je najsavremenija i najsloženija a preovlađuje kod preduzeća razvijenih privreda, dok proizvodna preovladava u nerazvijenim a prodajna u zemljama u razvoju.
Prema tome, era proizvodne i prodajne orijentacije u razvijenim tržišnim privredama je stvar prošlosti. S obzirom da poslovne akcije firmi razvijenih zemalja diktiraju pravila igre na svetskoj poslovnoj sceni to je neophodno koristiti njihova, na marketing koncepciji utemeljena iskustva u sagledavanju potreba i zahteva tržišta, usmeravanju resursa i upravljanju tržišnom pozicijom.
Proučavanje međunarodnog marketinga treba da započne proučavanjem njegovog pojma i načina na koji on funkcioniše u međunarodnom okruženju. Ne postoji jednostavna i univerzalno prihvatljiva definicija marketinga već čitav spektar definicija koje odražavaju različite poglede autora. Njaveći broj definicija su konvergentne u smislu da sve one opisuju osnove marketinga na isti ili sličan način.  Svaka definicija je prihvatljiva dok se elementi i ograničenja koja su sa njom povezana mogu potvrđivati. Najšire posmatrano, marketing se može definisati kao kolekcija aktivnosti koje firma preduzima da bi profitabilno u 1087 poslovala na ciljnim tržištima.