Mere za sanaciju i revitalizaciju plitkih jezera i mogućnost primene na jezeru „Ribnjak“, Bela Crkva

Uvod
Treba imati u vidu da od ukupne količine vode na Zemlji, a to je oko 1.386 miliona kubnih kilometara, preko 96% predstavlja slana voda (Sl. 1). Od ukupne količine slatke vode, preko 68% je zarobljeno u ledu i glečerima. Preostalih 30 procenata slatkih voda nalazi se u zemljištu. Površinski slatkovodni izvori, kao što su reke i jezera, iznose samo oko 93 100 kubnih kilometara, što je oko 1/150. deo jednog procenta ukupne količine vode na Planeti. Konačno, reke i jezera su izvori najvećeg dela vode za svakodnevnu ljudsku upotrebu (Sl. 1).

Brz razvoj civilizacije doveo je do toga da je sve manje voda ostalo nezagađeno ili da su u barem u zadovoljavajućim granicama kvaliteta. Sa inteziviranjem različitih privrednih i industrijskih delatnosti i porastom brojnosti ljudske populacije dolazi do sve veće degradacije kvaliteta voda (Ostojić 2000).Resursi pitke vode u celom svetu su ugroženi, ne samo zbog povećanog zagađenja okoline, nego i zbog prekomernog korišćenja i neodgovarajućeg upravljanja. Povećanje potrošnje vode zbog većeg životnog standarda, urbanizacije i industrijalizacije, dovelo je do povećanja količine otpadnih voda koje se ispuštaju u prirodne vodne resurse. Reke i jezera ne mogu prihvatiti otpadne materije bez ozbiljnog uticaja na prirodnu ravnotežu (Pavković 2009). Prema svetskoj zdravstvenoj organizaciji minimalna količina vode po osobi iznosi 1000 m3. Pored sve većeg zagađenja i neplanske eksploatacije vodnog resursa trenutno se 45 zemalja nalazi u uslovima takozvanog vodenog stresa, a čak 2/3 porodica nema vodu u svojim domaćinstvima (http://hrcak.srce.hr/). Sve izraženiji procesi zagađenja doveli su do toga da je neophodno preduzeti  odgovarajuće korake ka cilju obnove i zaštite voda (Ostojić 2000).

 
O jezerima
Jezero je prirodno udubljenje, depresija, na kopnu ispunjeno vodom (www.wikipedia.org.sr). Iz ugla organske produkcije jezero se može definisati kao vodeni basen gde postoje gornji osvetljeni, fotični sloj, koji je ujedno i produktivni (trofogeni) i dublji, neosvetljeni afotični sloj vode koji je ujedno i neproduktivni (trofolitički) (Simić i Simić 2009). Po postanku jezera se dele na (Simić i Simić 2009):

• tektonska ili kotlinska,
• erozivna,
• akumulativna i
• veštačka.

Srbija ima malo prirodnih jezera, ali zato ima veliki broj veštačkih jezera i hidroakumulacija. Kako se vremenom broj veštačkih jezera znatno povećavao hidrografska mreža postajala je bogatija i složenija i prirodno dolazi do povećanog interesovanja za ove limnološke objekte.