2. UVOD

PLC (Programmable Logic Controller) je skraćenica za programabilni logički kontroler. On ustvari predstavlja digitalni računar koji se sastoji od  memorije, procesora, ulaza i izlaza, koji su najčešće raznorazne tipke, prekidači, senzori… Koristi se za automatsko upravljanje elektromehaničkih procesa kao što su proizvodne trake, ali i za kontrolu ostalih procesa i sistema koji rade bez neposrednog čovjekovog nadzora. Razlika između PLC-a i personalnog računara je ta što su PLC-ovi predviđeni za industrijsko okruženje i primjenu, pa su samim tim otporniji od PC-a na raznorazna habanja, vibracije, velike promjene temperatura, udarna opterećenja, kao i na električne smetnje.

                          Slika 1 

3. ISTORIJA I NASTANAK PLC-a

Prvi programabilni logički kontroler razvijali su inženjeri General Motors-a. Prije pojave PLC-a, kontrola, paljenje i ostali elektronički procesi na automobilu bili su upravljani ogromnim brojem releja. Proces nadogradnje takvog sistema kao i njegovo održavanje bilo je jako skupo i oduzimalo je mnogo vremena. Upravo zbog tog problema, GM Hydramatic, odjel General Motors-a za automatske prenose i upravljanja, je 1968. zatražio zahtjev za adekvatnu elektroničku zamjenu složenih relejnih kontrolnih sistema i kola. Novi kontrolni sistem morao je obezbjediti sledeće zahtjeve:

-Jednostavno programiranje,

-Programske izmjene bez sistemskih intervencija (bez izmjene žica i vodova),

-Manje, jeftinije i pouzdanije komponente od relejnih sistema,

-Jednostavno i jeftino održavanje.

Najbolja ponuda došla je iz Bedford Associates, iz Bedford-a, Massachusetts. To je bio prvi PLC ikad napravljen, imao je oznaku 084 i zvao se Modicon (Modular Digital Controller) i na tržištu je bio skoro 20 godina. Ovaj sistem je omogućio jednostavnije povezivanje binarnih signala, a uslovi pod kojim su ovi signali trebali biti povezani  bili su određeni u kontrolnom programu. S novim sistemima bilo je po prvi put moguće iscrtati signale na ekranu, te ih pohraniti u vidu datoteke u elektronsku memoriju. Dakle, svrha prvih PLC-ova, među kojima  bio i Modicon, bila je da zamijene relejne logičke sisteme. Oni su bili programirani u „stepeničnoj logici“, koja je  bila najsličnija šematskim dijagramima kod relejnih logičkih kola. Ovaj vid programa je izabran jer tako nije bilo potrebe za većom obukom stručnog osoblja koje je do tada radilo sa relejnim kolima. Takođe, mnogi rani PLC-ovi nisu imali odgovarajuće programske terminale koji bi im omogućili grafički prikaz logičkog kola na ekranu, pa je umjesto toga logika bila ispisivana kao serija logičkih izraza Boolean algebrom. Razvojem programskih terminala data je mogućnost upotrebe ladder dijagrama, oni su najčešće upotrebljavani upravo zbog sličnosti i analogije sa elektromehaničkim kolima kakva su rađena prije pojave PLC-a. S vremenom su razvijeni i napredni programski jezici upravo za programiranje PLC softvera, ali još uvijek nisu toliko popularni kao ladder dijagrami. S obzirom da PLC riješava logičke probleme predvidivom, unapred određenom i ponovljivom petljom, ladder dijagrami omogućuju korisniku da tačno vidi i unapred predvidi u kom dijelu kola će doći do greške.