Sistem za napajanje gorivom dizel motora

Rezime
Dizel motori rade na principu ubrizgavanja goriva pod visokim pritiskom u cilindar u kojem je klip sabio i tako zagrejao ranije usisani vazduh. U vrućem vazduhu ubrizgano gorivo se pali i cilindar dolazi u radni takt – espanziju, odnosno brzo kretanje klipa na dole prilikom kojeg se radilici motora predaje energija dobijena sagorevanjem goriva. Sistem za ubrizgavanje goriva kod dizel motora sastoji se od: od rezervoara, filtera ili prečistača, cevi i creva, pumpi i uređaja za ubrizgavanje goriva u cilindre.
(Fuel injection system for diesel engines: fuel tank, purifier and filters, pipes and tubes, pump and apparatus for injecting fuel into the cylinders.)
Dizel motori najčešće imaju po dve pume za gorivo – električnu, unutar rezervoara (pumpa niskog pritiska a velikog protoka) i drugu pumpu visokog pritiska (malog protoka), a kod ovih modela Common Rail uređaj na motoru ili njegovoj neposrednoj blizini.

Uvod
Napajanje i ubrizgavanje goriva kod dizel-motora rezlikuje se od sistema za napajanje benzinskih motora. Kod dizel motora gorivo se ubrizgava u cilindar pod visokim pritiskom.
Da bi se proces sagorevanja, od kojeg se suštinski zavisi tok radnog procesa, obavlja što kvalitetnije, sistem za napajanje dizel-motora gorivo mora da ispuni određene zadatke, kao sto su:
– da u toku svakog radnog ciklusa ubrizga tačnu određenu količinu goriva u radni prostor motora u zavisnosti od režima rada motora.
– da se tokom ubrizgavanja mlaz goriva rasrši u sitne kapljice da bi se obezbedila prostorna raspodela po komiri sagorevanja.
– da postoji mogućnost podešavanja ne samo količine ubrizganog goriva već i moment početka i završetka ubrizgavanja.
– da se za vreme ubrizgavanja ostvari najpovonjniji zakon ubrizgavanja, što znači najpovoljniju količinsku raspodelu ubrizganog goriva po stepenu ugla obrtaja kolenastog vratila.
Pored navedenog zadatka, sistem treba da obezbedi i što manju neravnomernost ubrizgane količine goriva između pojedinih ciklusa istog cilindra, kao i automasku promenu količine ubrizganog goriva i ugla predubrizgavanja u zavisnosto od režima rada motora.

Istorijski razvoj
Dizel motor je zvanično nastao krajem 19.veka, tek u drugoj polovini dvadesetog je usavršen da nađe značajnu primenu u automobilkoj industriji, a danas predstavlja okosnicu prodaje novih vozila.
Za tvorca dizel motora zvanično se smatra nemački pronalazač i indusrijalac Rudolf Dizel, po kome je ovaj, danas nezaobilazan, tip motora i dobio ime.
Prvi prototip je bio daleko od nečega što se danas smatra savremenim dizel motorom. Patent je zaštićen uz kratak opis uređaja prema kome je novi tip motora objašnjen kao motor sa unutrašnjim sagorevanjem kod koga klip sabijanjem podiže temperaturu vazduha do nivoa koji omogućava ka se ubrizgano gorivo samostalno pali i oslobađa energiju. Iako prvi prototip, koji je Rudolf konstruisao tek 1897.godine, nimalo nije podsećao na savremen model, njegov princip rada je bio identičan principu po kom funkcioniše i najsavremeniji Common Rail agregat, a time je i na praktičan način dokazano da za paljenje gorive smeše nije potrebna varnica.