Upravljanje kvalitetom

PITANJA ZA ISPIT
1. Šta je to prethodilo modernom razvoju kvaliteta XX vijeka?
Modernom razvoju kvaliteta prethodio je period izme-đu dva svjetska rata koji je obilježen primjenom opšte statistike u kontroli kvaliteta i intezivnim razvojem specifičnih statističkih alata i metoda. Period pred sam početak II svjetskog rata označen je, posebno u SAD, osvajanjem i prvih prihvatljivihmetoda uzorkovanja. Time su definitivno udareni temelji posebne, nove grane matematičke logistike u proizvodnji – statističke kontrole kvaliteta.Posebnost statističke kontrole kvaliteta kasnih tride-setih i ranih četrdesetih godina 20. vijeka bila je u tome što se praktično isključivo primjenjivala samo u materijalnoj proizvodnji, prije svega masovnoj. Prosto praćenje podataka pokazalo se nedovoljnim. Konačno su sazreli svi uslovi da se na sceni pojavi ono što se danas naziva statističkom kontrolom procesa (SPC– „Statistical Process Control“).
2. U čemu se ogleda i u kom pravcu se razvijala statistička kontrola kvaliteta za vrijeme II svjetskog rata?
Statistička kontrola kvaliteta je u vrijeme II svjetskog rata, osim svog daljnjeg razvoja, ukazala na dvije činjenice:
• uprkos nesumnjive koristi za poizvodnju, sama statistička kontrola kvaliteta je nedovoljna za daljni uspješan razvoj proizvodnje, ma koliko proizvodnja bila idealno ustrojena;
• konačna kvaliteta poizvoda zavisi od niza faktora koji su izvan nje i na koje nikako ne može uticati.
3. Šta se desilo s teorijom i praksom kvaliteta u SAD po završetku II svjetskog rata?Iz II svjetskog rata SAD su izašle definitivno kao svjetska velesila i pobjednik koja nije smatrala da su potrebna dalja maksimalna ulaganja u mnoga po-dručja koje je rat zahtjevao – među njima i u kvalitetu proizvoda i usluga.Kraj II svjetskog rata vratio je preko noći SAD u mirnodopsko stanje u kome su se ponovo zamijenile vrijednosti i u kome je vrlo brzo zavladao klasični duh američke demokratije privatnog kapitala i slobodnog tržišta.Američka roba je doslovno preplavila svijet i bila tražena u svim oblicima – kao pomoć, kao proizvod, kao znanje, kao ku-ltura, kao muzika, kao film, kao način života…Kvalitet je u prvim poratnim godinama u SAD izgu-bila stratešku podršku krupnog kapitala, političara i vojske.
4. Kako je započela era kvaliteta u Japanu?Uz punu podršku generala McArthura, Homer M. Sarahson je krenuo s uvođenjem nove filozofije kvaliteta uz pomoć jednog saradnika i niza preda-vanja. Time su udareni temelji ere kvaliteta u Japanu.
5. Pojasnite predemingovski period u Japanu.Preddemingovski period po pitanju kvaliteta u Japanu obilježen jestvaranjem i razvojem ideja, institu-cija, perspektivei prije svega, spremnošću za učenjem i promjenama.Treba istaći dva veoma važna elementa:osnivanje institucijakoje će svim svojim silama pomagati sve aktivnosti vezane na bilo koji način s kvalitetom istvaranje uslova i atmosfere za učenje, usvajanje novih ideja i promjena.
6. Kako se dijeli moderna istorija kvaliteta?
Moderna istorija kvalitete dijeli se, u osnovi, na četiri osnovna perioda:
1.postavljanje temelja,
2.izgradnja novih tehnika i tehnologija,
3.uspostavljanje savremene teorije kvaliteta,
4.nastanak i svjetska implementacija serije normi ISO 9000

7. U čemu se ogleda važnost spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta?Spoljni informacioni sistem kvaliteta ukazuje na sve aspekte istorije, razvoja i tekućeg stanja nauke, struke, tehnike i tehnologije u teoriji i praksi kvali-teta bez kojih se ne može zamisliti sistem kvalite-ta u organizaciji – bilo da se radi o javnoj ili privatnoj ustanovi.Elementi spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta mogu se svrstati u četiri osnovne grupe: naučne, stručne,zakonske i markentiške
8. Pojasnite sve četiri podgrupe informacionog sistema kvaliteta.
1.Naučne informacije o kvalitetu podrazumijevaju sle-deća područja: – istorija teorije i prakse kvalitete, – razvoj naučne misli do današnjih dana, – uvid u saznanja, tehnike i tehnologije, – praćenje literature, – praćenje naučnih skupova,- razvoj vlastite naučne misli davanje vl.doprinosa.Naučne informacije kvaliteta su od vrhunskog značaja za bilo koga ko se misli imalo serioznije baviti kvalitetom.
2.Stručne informacije kvalitete dijele se na:osnovne i dodatne.Osnovne stručne informacije o kvalitetu obuhvaćaju po-dručja koja grade temeljne alate i tehnike struke o kvalitetu.Tu prije svega spadaju:- teorija mjerenja i ispitivanja, – statistika i sve statističke metode (od teori je uzorkovanja i kontrolnih karata pa sve do statističkog upravljanja procesim i faktorske analize),teorija pouzdanosti,- troškovi kvaliteta,- inženjerske tehnike (od benchmarking-a pa sve do razvoja funkcija kvaliteta),- motivacija i vođenje tima…Dodatne stručne informacije o kvalitetu obuhvaćaju slijedeća područja: – bezbjednost,- ekologiju,- informatiku ikontroling.
3.Zakonske informacije o kvaliteti predstavljaju dio pravnog sistema i regulative koji se bavi na bilo koji način kvalitetom. Dijele se na:internacionalne, regionalne i nacionalne.
4.markentiške informacije kva-liteta:U svom osnovnom, širem smislu marketing podra-zumijeva trgovanje (prodaju i razmjenu roba) i sve ostale aktivnosti u vezi što boljeg plasmana proi-zvoda i usluga.U užem smislu marketing je ciljano istraživanje i analiza postojećeg i eventualnog budućeg tržišta prvenstveno radi plasmana vlastite robe.
9. U čemu se ogleda značaj Edwarda Deminga u razvoju kvaliteta.Edward William Deming (1900–1993) je američki naučnik koji je udario temelje modernoj teoriji kvaliteta a što treba posebno istaknuti, značajno pomogao razvoju prakse kvaliteta u čitavom svijetu, prvenstveno u Japanu.
10. Kakav je uticaj imao Frederic Taylor na Deminga?Demingovo učenje zasniva se, prije i iznad svega, na radovima američkog naučnika Fredericka Taylo-ra koji je prvi prišao problemima moderne proi-zvodnje na naučan način.U cijelom toku svoga dugog i plodnog naučnog rada Deming nikada i nigdje nije tajio kako se njegova filozofija, teorija i praksa kvaliteta umnogome zasniva i oslanja naono što su mu u naslijeđe ostavio Frederick Taylor. Osnovne postavke rada Fredericka Taylora mogu se izrati najkraće u slijedećim tezama koje je dobro poznavao Edward Deming:Koristi najbolje od svega do čega možeš doći. (Danas se to zove Benchmarking).Analiziraj radne operacije do u detalje. (Danas se to zove Process Redesign i osnova je za normiranje posla i preduslov uvođenja rada na traci).Oslobađaj se svega što smeta radu. (Danas se to zove Continuous improvement (neprekidno poboljšanje) ili, u Japanu, Kaizen).

11. Pojasnite Shewhartov ciklus poboljšanja.Shewhartov ciklus poboljšanja počinje uvijek sa analizompo-stojećeg problema (u želji da se ocjene, analiziraju i pomogućnosti otklone uočeni nedostaci). Kada je to učinjeno, prilazi se konkretnom postupku ili procesu koji se sastoji od četiri faze:P (Plan, eng. planiraj) – gdje se moraju planirati postupak i oblik poboljšanja,D (Do, eng. učini) – gdje se planirane promjene moraju provesti u praksi,C (Chek, eng. provjeri) – gdje se moraju provjeriti rezultati provedenih promjena,A (Act, eng. uradi) – gdje se korigirano rješenje primjenjuje u stalnoj praksi.
12. Koji su osnovni postulati Demingovog učenja?slijedeće temeljne po-stulate svog učenja:14 tačaka za upravu preduzeća za dobro upravljanje kvalitetom, 7 smrtnih bolesti preduzeća kada je u pitanju kvalitet i 4 osnova nauke kvalitete.