Uticaj gradjene sredine na čovjeka

Uvod

Stanje ekoloških uslova urbanih sredina postalo je svakodnevna tema kojom se bavi savremeni svijet. Sve veća koncentracija stanovništva u gradovima i mjestima sa razvijenim komunikacijama, razvoj i napredak tehnike i tehnologije, stalna težnja ljudi za brzim kretanjem, doveli su svijet u situaciju da se sukobljava sa sve ozbiljnijim problemima zagađenosti atmosfere prouzrokovane, izgradnjom objekata.
Najveća i najznačajnija oblast ljudske delatnosti je svakako privreda. Razvitkom društva i stalnim napretkom nauke i tehnike, ona se stalno umnožava, usavršava, jača i sve se više iskazuje kao osnovni činilac koji uslovaljava moć društva i život čoveka uopšte. Razvoj i napredovanje tehnologije zahteva nove gradnje; razvitak privrede nameće neminovno dalju ekspanziju industrije.Osnovno težište industrije je izrada proizvoda za finalnu i intermedijarnu potrošnju. Industrija je istovremeno jedan od najznačajnijih izvora ugrožavanja kvaliteta životne sredine samim tim i na čovjeka.

Postoje različita mišljenja koja daju veliki značaj uticaju građene sredine I suprotno, koja smatraju da taj uticaj nije veliki kao što se misli. Postavlja se pitanje koliko izgrađena sredina ima uticaj na čovjeka. Ovo pitanje je dvoznačno : na koji način izgrađena sredina predstavlja ljudsko ponašanje, I na koji način ga ona određuje. Planiranjem, razmještajem u prostoru I dizajnom, autori stvaraju građenu sredinu računajući sa određenim uticajem na čovjeka.
U ovom radu će biti prikazan uticaj izgrađene sredine na covjeka, kako ona utiče na njegovo socio – psihološko ponašanje, fizičko – biološko stanje, zagađenje voda i vazduha, stvaranje buke kao i uticaj na značenjskom planu.

1.    Urbani razvoj i urbanizacija
Urbanizacija (lat. urbs – grad, urbanis – gradski) je proces rasta gradova i gradskog stanovništva. Urbanizacija obuhvata dve komponenete: rast gradskog stanovništva i povećavanje broja gradova i to posebno milionskih gradova (1800. godine u svetu je bilo samo dva milionska grada, 1850. godine četiri (London, Pariz, Peking i Tokio), a 2005. godine ima ih već 468).
Sve više se postavlja pitanje hoće li se čovečanstvo jednog dana u potpunosti preseliti u grad. Sve aktuelnija su pitanja poboljšanja i unapređivanja života u gradu.

Gradovi su kolevke inovacije jer se u njima udružuju znanje, kultura i samouprava. Godine 1800. svega 3% stanovništva je živelo u gradovima, iako su se prvi gradovi pojavili 6.000 godina pre novog veka. Do 1900. godine ta brojka se popela na 14%, a 1950. godine 30% svetskog stanovništva je živelo u gradovima. Na razmeđi vekova gotovo pola svetskog stanovništva je već živelo u gradovima (47%), a do 2025. godine ta cifra će se popeti na 75%.

Većina čovečanstva danas je skoncentrisana u manjim ili većim gradovima. Danas preko 50% stanovništva sveta i 80% stanovništva Evrope danas živi u gradovima. Životom u gradu čovek postaje sve više odvojen i otuđen od iskonske prirode. Širenje gradova i intenzivna urbanizacija i industrijalizacija dostigle su fantastične razmere tokom XX veka (1900. godine 14% ljudi u svetu živelo je u gradovima, a 2000. godine 47 % stanovništva). Širenje gradova sa kakvim se srećemo u savremenom svetu je fenomen direktno povezan sa eksploatacijom fosilnih goriva i pojavom društava sa složenim komercijalnim i finansijskim poslovanjem, zavisnih od velike potrošnje energije. Ekspanzija se nastavlja i čitava planeta postaje neka vrsta megalopolisa zbog čega je čovečanstvo danas s’punim pravom zabrinuto za svoj opstanak u tim specifičnim uslovima sredine.