Analiza finansijskih izvještaja na primjeru preduzeća „Čistoća“ a.d. Banja Luka

UVOD

Za uspješno poslovanje preduzeća, ali i uspješno obavljanje, kako interne tako i eksterne revizije, neophodno je poznavati osnovne postavke analize finansijskih izveštaja. Suština definisanja pojma analize finansijskih izveštaja nalazi se u shvatanju da analiza treba da povrgne posmatranju, ispitivanju, ocjeni i formulisanju dijagnoze onih procesa koji su se desili u kompaniji a koji se kao takvi nalaze sažeti i opredmećeni u okviru finansijskih izvještaja. Analiza poslovanja preduzeća predstavlja, poprilično, širok pojam koji obuhvata analizu kako finansijskih, tako i (ne)materijalnih pokazatelja, obima i uspješnosti poslovne aktivnosti, povezujući na taj način sve funkcije u preduzeću i zahvatajući sve raspoložive resurse.

Finansijski pokazatelji, odnosno finansijski aspekti nekog preduzeća, mogu se sagledati putem pažljivog ispitivanja njegovih finansijskih izveštaja – najčešće bilansa stanja i bilansa uspjeha, ali, nerijetko, i bilansa tokova gotovine, izvještaja o promjenama na kapitalu i napomenama uz finansijske izveštaje. Analiza poslovanja tijesno je povezana i u suštini predstavlja nastavak procesa planiranja, jer se njome utvrđuje stepen uspješnosti u ostvarivanju planskih zadataka, kao i faktori koji su uslovili veličinu rezultata i ulaganja.

Za menadžment preduzeća ove informacije su polazna osnova za izbor i sistematizovanje upravljačkih mjera za poboljšanje poslovnog uspjeha, odnosno postizanje predviđenog uspjeha. Iz ovog proizilazi da je osnovni cilj analize poslovanja pripremanje podloge, u vidu informacione osnove, za donošenje odluke o budućim načinima poslovanja i upravljanja. Broj metoda i tehnika analize finansijskih izveštaja je poprilično veliki, tako da primijenjena tehnika u određenom preduzeću zavisi najčešće od procjene menadžmenta samog preduzeća, odnosno odgovora na pitanja poput, koliko je određena tehnika, tj. metoda kvalitetna i saglasna sa potrebama i zahtjevima menadžmenta, odnosno samog preduzeća. Danas, analiza finansijskih izveštaja kompanija igra veoma važnu ulogu, jer se upravo zahvaljujući gore pomenutoj analizi, akcionari, potencijalni kreditori, tj. investitori, zaposleni ali i javnost, upoznaju sa stanjem u kompaniji.

Predmet ovog rada jeste analiza finansijskih izvještaja preduzeća „Čistoća“ a.d. Banja Luka za period od 2011. do 2013. godine. U analizi finansijskih izveštaja koriste se sljedeći instrumenti:
 Horizontalna analiza,
 Vertikalna analiza,
 Analiza osnovnih finansijskih indikatora,
 Analiza pomoću neto obrtnog fonda i
 Analiza leverage-a.

1. PODACI O KOMPANIJI „ČISTOĆA“ A.D. BANJA LUKA

1.1. Istorijat kompanije „Čistoća“ a.d. Banja Luka

Komunalno preduzeće „Čistoća“ je osnovano daleke 1955. godine. Sada posluje pod nazivom „Čistoća“ Komunalno uslužno A.D. Banja Luka i pravni je sljedbenik Osnovnog Državnog javnog komunalnog preduzeća „Čistoća“ Banja Luka. Promjena statusa i oblika svojine 70% državnog kapitala je izvršena 19.09.2001. godine, shodno odredbama o privatizaciji državnog kapitala Republike Srpske.

Dana 19.09.2001. godine izvršen je upis promjene svojine državnog kapitala u skladu sa Zakonom o privatizaciji državnog kapitala (Sl. gl. RS 24/98) i promjena oblika u skladu sa Zakonom o preduzećima (Sl. gl. RS 24/98) pa od tada preduzeće posluje pod nazivom „Čistoća“ Komunalno uslužno A.D. Banja Luka.

Direktor preduzeća je Jasminko Bogdanić, diplomirani ekonomista. Prema računovodstvenim kriterijumima za razvrstavanje: broj zaposlenih, visina ukupnog prihoda i vrijednost ukupne imovine, „Čistoća“ a.d. Banja Luka spada u grupu srednjih preduzeća.
1.2. Misija preduzeća

Misija preduzeća je organizovano sakupljanje gradskog otpada i savremeno upravljanje otpadom. Saradnja sa stanovništvom i lokalnim zajednicama podstiče stvaranje modernih navika, koje su usmjerene na smanjenje otpada, odvojeno odlaganje, reciklažu i odlaganje prema savremenim propisima za ovu oblast. Otpad se razgrađuje dug vremenski period i njegovo pravilno sakupljanje i obrada imaju izuzetan značaj za zaštitu životne sredine.

Misija „Čistoća“ Komunalno uslužno a.d. Banja Luka je zasnovana na višedecenijskom iskustvu i poznavanju vrsta otpada, kao i pravilnih postupaka prerade, odlaganja i neutralisanja. Vizija „Čistoća“ Komunalno uslužno a.d. Banja Luka je poboljšanje upravljanja otpadom, kroz unapređenja u radu i uvođenje modernih metoda sakupljanja i prerade otpada. Korištenjem savremene komunalne mehanizacije i opreme, kao i uvođenjem novih metoda sakupljanja i prerade otpada, poboljšavamo kvalitet i povećavamo obim naših usluga. Savremena komunalna sredstva omogućavaju efikasno poboljšanje usluga, koje je neophodno da bi se uspješno odgovorilo na povećane količine raznovrsnog otpada.

Preduzeće je opredijeljeno na razvoj u svim segmentima svoga rada, čime se čuva stečeni ugled i stvaraju uslovi za dalja unapređenja u radu. Stručnjaci za zaštitu životne sredine ističu da je otpad izuzetno opasan zagađivač prirode. Pravilnim upravljanjem otpadom ovo zagađenje se dovoljno smanjuje, ili potpuno neutrališe. “Čistoća” Komunalno uslužno a.d. uspješno sarađuje sa drugim komunalnim preduzećima i korisnicima naših usluga. Ostvarenje naše vizije ubrzava edukacija stanovništva i jačanje ekološke svijesti. Stalna komunikacija je dio poslovne tradicije našeg preduzeća!