Država, pravo i politika

ISTORIJSKI USLOVI NASTANKA DRŽAVE

Savremeno čovečnastvo živi u organizovanim političkim zajednicama – državama. Čitava pisana istorija jeste, pre svega, istorija država, njihovog nastajanja i propadanja, njihovih međusobnih sukoba, ratova i sporazumevanja, istorija nosilaca državne vlasti i borbe oko nje i uticaja na nju.
Ipak, još i danas postoje zaostala društva (divlja plemena na Novoj Gvineji, u pustarama Australije i prašumama Brazila) koja ne znaju za političke institucije i državne oblike organizacije, mada su teorije na kojima žive formalno uključene u sastav pojedinih država ili kolonijalnih imperija.
Ali ako nije postojala državna organizacija i od države utvrđeni i zaštićeni državni poredak, to još ne znači da prvobitna ljudska društva nisu bila organizaovana i da se u njima pojedinci nisu potčinjavali određenim zahtevima i pravilima zajedničkog života, zajedničke proizvodnje. Da bi se održao u borbi za opstanak i obezbedio neophodnu razmenu materije sa prirodom, čovek je od vajkada morao da deluje aktivno na spoljnu, prirodnu sredinu, da otima i prisvaja od prirode ono što mu je neophodno za život. No u toj borbi da se održi, prilagođavajući prirodu sebi i svojim potrebama, ni prvobitni čovek nije istupao usamljeno kao izolovani pojedinac, već kao pripadnik odgovarajućih društvenih zajednica, horde, roda, plemena. Prema tome, već prvobitne, najprimitivnije ljudske zajednice, ma kako malene po obimu i proste po svom unutrašnjem sastavu, bile su već neophodan oblik organizovanog, društvenog delovanja čoveka na prirodu oko sebe i na objektivno date materijalne uslove svoje egzistencije.
Vršenje osnovnihživotnih funkcija (lovljenje divljih životinja, podizanje zaklona i skloništa od elementarnih nepogoda, odbrana od spoljnih neprijatelja svake vrste) zahtevalo je sređene i stabilne odnose unutar primitivnih društvenih zajednica, u kojima je potpuna podređenost pojedinca ustaljenim, uobičajenim oblicima ponašanja i postupanja predstavljala osnovni, prirodni zakon života.