Dunav i ekologija stanovnika priobalnih naselja

Dunav – rajska reka
Prema predanju, Dunav je jedna od rajskih reka. Najstarije ime mu je bilo Matoas, zatim Danuvius do Singidunuma. Od ušća Save u Dunav nizvodno, nosio je tračko ime Istros (reka). Sada ima slovensko ime Dunav. Izvire ispod planine Švarcvald i u svom dugom toku protiče kroz više država i tri prestonice: Beč, Budimpeštu  i Beograd.Vode Dunava njegova fauna i flora bile su izvor života i opstanka ljudi naseljenih u priobalju, pa su se tako još u praistoriji razvila naselja: Vlasac, Lepenski vir, Vinča i druga, a možda i neka koji će tek biti otkriveni.
U istorijskom vremenu Sirmium, carski grad (Sremska Mitrovica), Petrovaradinska tvrđava kod Neoplante (Novi Sad), jedna od najlepših u Evropi, Čelarevo i drugi. Kalemegdanska tvrđava u Singidunumu (Beograd) i, u neposrednoj blizini, novootkrivena antička nekropola i rimska ulica. Dalje, nizvodno, Smederevska tvrđava, Golubac, Carski Viminacijum kod Požarevca.
Dunav je večita inspiracija. U praistoriji za nastanak ribolikih božanstava u Lepenskom viru i u kontinuitetu kroz celu istoriju.
Dunav je i kroz istoriju uvek bio važan međunarodni plovni put. Dugo vremena bio je severistočna granica rimske imperije. Danas teče kroz ili čini granicu deset zemalja: Nemačka, Austrija, Slovačka, Mađarska, Hrvatska, Srbija, Rumunija, Bugarska, Moldavija i Ukrajina. Dunav nastaje od reke Brege i Brigaha koje izviru na planini Švarcvald u Nemačkoj i uliva se u Crno more na rpostoru Rumunije. Tokom dugim 2783 km predstavlja drugu po veličini evropsku reku, a 27. je reka po veličini na svetu, a 32. po svom rečnom slivu. Na ušću u Crno more Dunav stvara deltu površine 5500 km2, sa tri veća rukavca.

 
Dunav – reka života
Između brojnih rukavaca i bara nastaju jedinstvene oaze prirode koje nastanjuju brojne biljne i životinjske vrste. Okružen je očaravajućim predelima, nacionalnim parkovima, vinogradima, voćnjacima, ribolovnim terenima, bujnom vegetacijom na adama, peščanim sprudovima, limanima. Guste šume, veličanstvene klisure i kotline prave su oaze retke flore i faune.
U savršenom skladu sa prirodom, duž dunavskih obala nižu se mnoga naselja velikog kulturnog značaja, rimska utvrđenja i dinamični moderni gradovi.

Dunav je najznačajnija evropska reka i predstavlja evropski saobraćajni koridor 7. Sastavni je deo transevropskog plovidbenog sistema Rajna – Majna – Dunav. Jedna jeod najlepših evropskih reka, koja sa 3.505 kilometara plovnog puta povezuje istok i zapad Evrope, Atlantik i Mediteran. Dunav kroz Srbiju protiče i dužini od 588 kilometara, preciznije od 1433. do 845, 65 kilometra. Upravo na ovom delu postaje moćan i veliki budući da se u njega ulivaju velike reke : Drava, Tisa, Tamiš, Morava, Nera. Timok…Ovde se ambijent širokog Dunava koji teče kroz panonsku ravnicu smenjuje brzim tokom kroz Đerdapsku klisuru gde se sudaraju uticaji centralnoevropskih i orijentalnih kultura.
Dunav je u Srbiji sa svojim ritskim predelima, faunom i florom , izuzetno lep i bogat, s druge strane nedovoljno poznajemo i koristimo bogatstvo ove međunarodne reke. Ovim želimo da ukažemo na potrebu veće zaštite i boljeg održivog korišćenja Dunava u Srbiji. Pri tome mislim na eko i etno turizam, fotosafari, razvoj nautičkog turizma…
Stanište je crnoj rodi, orlu belorepanu, vodomaru. jelenima, divljoj svinji, barskim zmijama i barskim kornjačama, svetu riba, rečnim školjkama, ali i lokvanjima i planktonu. Posebna pažnja posvećena je specijalnim rezervatima prirode, nacionalnim parkovima i parkovima prirode: Gornje Podunavlje, Karađorđevo, Tikvara, Begečka jama, Koviljsko – Petrovaradinski rit, Fruška Gora, Deliblatska peščara i Nacionalni park Đerdap.