Ekosistem

UVOD
Zagledani u prirodne vodene i kopnene pejsaže, primjećujemo da oni djeluju kao jedinstvena cjelina, u kojoj svaki stanovnik, živi organizam, nalazi dovoljno prostora i hrane da može opstati. To jedinstvo živog svijeta (biocenoze) i njegove nežive okoline (biotopa) čini višu kategoriju u klasifikaciji biotičkih sistema nazvanu ekosistem (oikos-stanište, stan i sistem-sastav). Mnogi ekolozi davali su svoje definicije ekosistema.
Prema Lakušiću (1976) ekosistem je najviši stepen integracije na nivou biogeosfere, koji predstavlja funkcionalno jedinstvo fizičkih, hemijskih, bioloških, genetičkih, misaonih, socioloških i tehničkih sistema. Ekosistem (eng.Ecosystem) može se definisati i kao dio okoliša potreban za održavanje života i životnih zajednica.
Charles Elton (1958) definiše ekosistem preko hranidbenih odnosa. Uvodi pojam hranidbeni lanac, koji je kasnije zamjenjen pojmom hranidbena mreža, ali je sadržaj ostao isti. A.J. Lotka je ekosistem je posmatrao kao dio svjetskog stroja koji je odgovoran za transformaciju energije sunca koja dospije na površinu Zemlje.
Nakon što je koncept ekosistema bio jasno postavljen, ekolozi su počeli mjeriti protok energije i kruženje materija u ekosistemima, a najznačajniji predstavnik ovog pristupa u istraživanjima bio je američki ekolog E. P. Odum. Odum je uveo prikazivanje ekosistema pomoću jednostavnih dijagrama protoka energije, pri čemu se kruženju elemenata pridavala posebna važnost jer su njihova gibanja između komponenata mogla biti dobar pokazitelj protoka energije koju je bilo teško direktno mjeriti. Cjelokupni život na Zemlji može se definisati kao globalni ekosistem, što se često i upotrebljava.
Neki ekolozi umjesto termina ekosistem upotrebljavaju termin biogeocenoza, smatrajući da je on adekvatniji kao pojam za najviši oblik sinteze u ekologiji, koja integrira neživu i živu prirodu u jedan jedinstven dinamički sistem, na bazi njihovih uzajamnih odnosa (npr.jedan šumski kompleks i teren na kojem se nalazi, kao i dio atmosfere, sa biljnom vegetacijom, životinjskim vrstama i mikroorganizmima, uzeti kao jedinstvena cjelina).
Evropski ekolozi, uzimajući u obzir klimu i tlo,objašnjavaju postojanje velikih jedinica vegetacije različitih karakteristika, odnosno biocenoza, koje nazivaju biljne formacije ili životne zajednice.
Cilj ovog seminarskog rada je da uočimo povezanost između žive i nežive prirode tj. biotopa i biocenoze koji funkcioniraju u jednom dinamičnom sistemu. Te da spoznamo način protoka energije i materije kroz ekosisteme.

 
DIJELOVI EKOSISTEM
Glavni dijelovi ekosistema su:

• producenti (zelene biljke)
• konzumenti (herbivore i karnivore)
• reducenti (bakterije i gljive), te
• abiotičke komponente (koje se sastoje od izumrle organske materije nutrijenata u tlu i vodi).

Ulazni dijelovi ekosistema su solarna energija, voda, kisik, ugljen dioksid, azot i drugi elementi i jedinjenja. Izlazi dijelovi ekosistema su voda, kisik, ugljen dioksid, ostaci hrane i toplota oslobođanja pri ćelijskom disanju.
Glavna pokretačka sila ekosistema je sunčeva energija. Između nežive i žive komponente ekosistema neprikladno se obavlja razmjena materija i energije.Odnosi između sastavnih dijelova ekosistema biocenoze i biotopa, mogu biti okarakterisani kao:

• akcije – koje predstavljaju utjecaj biotopopa (nežive komponente) na žive organizme koji ga naseljavaju;
• reakcije – utjecaji živih organizama na biotop ili odgovor na akcije;
• koakcije – uzajamni utjecaji između samih organizama, kojim pripadaju odnosi ishrane, kao i čitav niz konkurentskih odnosa.