Formiranje i razvoj centralnog gradskog jezgra u Negotinu

1.0.    Uvod

Istorija nekog grada je uvek prepuna kontraverzi, ali je isto toliko i intrigantna zbog svih očekivanih i neočekivanih aspekata koji utiču na stasavanje i život grada. Predmet našeg rada je proučavanje činjenica koje su uticale na dugotrajne urbane metamorfoze trgova kroz različite kulturne epohe, česta uzdizanja i još češći padovi, česta razaranja i ponovna izgrađivanja, sve do danas. Preko planova i mapa uočavamo kakav je bio urbani tok razvoja centralnog gradskog jezgra u Negotinu.
Cilj našeg istraživanja je da kroz obradu istorijskih činjenica prikažemo kako je tekla transformacija od seoske pijace, preko starogradske čaršije, do centralnog gradskog jezgra Negotina, koji je bio trnovit put na koji su uticala surova ratna zbivanja, burna trgovačka i društvena dešavanja, nemilosrdni politički planovi ali i ljudska nemarnost. Na osnovu prikupljenih podataka može se dati objektivan opis promena i transformacija kako samog urbanističko-arhitektonskog izgleda centralnog gradskog jezgra, tako i uzročno-posledične povezanosti sa razvojem društvenog i kulturnog života ljudi, što može dati nove pristupe budućim istraživanjima o Negotinu u cilju poboljšanja kvaliteta života ljudi.
Obradom pisanih istorijskih izvora, mapa i planova, možemo analizirati izgled Negotina kao sela, i njegovu transformaciju kroz određene istorijske periode, do današnjeg izgleda grada sa razvijenim i uređenim gradskim jezgrom i centralnim trgom.

2.0.    Istorija Negotinske Krajine

Na obali Dunava u selima Prahovo, Dušanovac i Radujevac, pronađeni su tragovi neolitskog čoveka, koji svedoče da je teritorija današnje Negotinske krajine bila naseljena još u kameno doba. Arheološkim istraživanjima u Lepenskom Viru, zaključeno je da su još pre više od šest hiljada godina tamo živeli ljudi čija je materijana kultura bila na zavidnom nivou. “Slika Lepenskog Vira kako ga je Giovanni Caselli video (slika1), prikazuje umetničku viziju svakodnevnog života u selu u kome počinje istorija civilizovane Evrope.”  Kroz istoriju civilizacije, veliki broj naroda je naseljavao današnji istok Srbije, o čemu se malo zna danas, ali se sa sigurnošću može tvrditi da je Negotinska Krajina, kao neposredno zaleđe Đerdapa, oduvek bila spona između Vlaške nizije i Timočke doline. Narodi su nastajali, razvijali se i nestajali u vreme velikih seoba naroda, gde su sa istoka prodirala ratnička plemena.

Iliri i Tračani se smatraju prvim stanovnicima Podunavlja. Narodi i plemena su se kroz vreme smenjivali, ali je svako od njih na tom prostoru ostavio tragove i duh svojih kultura. Na teritoriji današnje Negotinske Krajine i duž Timoka, naseljavaju se slovenska plemena Negoci i Timaci, čime započinje slovenska istorija ovih krajeva. Srednjevekokovna istorija današnje Negotinske Krajine bila je uslovljena rivalstvom između Vizantije i Bugarske, a kasnije, početkom 13. veka dolazi pod uticaj Srbije.