Francuski građanski zakonik

U V O D

Kada pričamo o Francuskom građanskom zakoniku, možemo naprosto se bazirati na igru asocijacija. Ono osnovno može biti rečeno kroz nekoliko riječi, kao: prava, revolucija, noviteti, put ka boljem, sloboda, zakon, a sve to zajedno povezano i vrlo uspješno funkcionirajući.

Ovaj seminarski ne samo da govori o Zakoniku kao dokumentu, koji garantuje bolju i novu eru građanima Francuske, ali i drugih zemalja, već govori i o značaju pravljenja jednog ovakvog simboličnog „usmjerivača“ koji štiti i poštuje prava građana.

Dakle, kroz čitav seminarski se može provesti jedna rečenica, koja označava Francuski građanski zakonik kao savršenu cjelinu:
„Sloboda se sastoji u tome da čovjek može raditi sve što ne škodi drugome. Tako se prirodna prava svakog čovjeka omeđuju granicama koje drugim članovima društva osiguravaju uživanje tih istih prava. Te granice može odrediti samo zakon.“

Stanje u Francuskoj krajem XVIII vijeka

U vrijeme kad je Engleska kao najrazvijenija zemlja tog doba doživljavala industrijsku revoluciju, Francuska je bila pretežno agrarna zemlja, od 25.000.000 stanovnika 23.000.000 bili su seljaci. Francuska je u drugoj polovini XVIII vjeka bila feudalno-apsolutistička monarhija. Postojanje feudalnih prava na zemlju sprečavalo je razvoj kako zemljoradnje tako i industrije. Društvo se djelilo u tri staleža: plemstvo, sveštenstvo i treći stalež. Treći stalež je bio najbrojniji, a njegova najbrojnija kategorija bili su seljaci koji iako nisu formalno bili vezani za zemljoposjed bili su opterećeni brojnim feudalnim dažbinama. Obaveza prema crkvi bila je 1/10 proizvoda, a država je za sebe uzimala poreze u novcu i naturi. Njihovo nezadovoljstvo bilo je opšte i oni su željejeli ukidanje feudalnih odnosa kako bi postali vlasnici zemlje koju su obrađivali. Pored seljaka treći stalež činila je i buržoazija koja se dijelila na krupnu, sitnu i poseban sloj koju je činila inteligencija. Buržoazija je bila nezadovoljna svojim političkim položajem i bila je vodeća snaga u borbi za rušenje feudalnog društva. Pored ovih slojeva trećem staležu pripadali su i radnici u manufakturama, propale zanatlije i brojna gradska sirotinja bez stalnih prihoda i bez određenog zanimanja. Ti slojevi bili su žrtve kapitalističkog raslojavanja, ali je njihov položaj još više bio pogoršan feudalnim odnosima koji su valadali u zemlji. Oni su bili najradikalniji i najborbeniji sloj u težnji da se stanje promjeni.
Ovakvo stanje u Francuskoj odražavalo se na raspoloženje i shvatanje tadašnjeg francuskog društva. Sav obrazovani svijet Francuske pred revoluciju protivio se svemu što je sputavalo čovječijiu misao i akciju. Oformila se ideologija jednog društva koja je osjetila da ima dovoljno snage da se bori za napredak. Istupajući protiv starog shvatanja i zaostalog uređenja pobornici novih ideja izvršili su duhovnu revoluciju i time pripremili mase za borbu protiv apsolutizma i zaostalih feudalnih odnosa . Oni podvrgavju kritici društvene pojave, ustaju protiv svemoći crkve i religije. Volter u jednom od svojih govora kaže:“Zar nije apsurda i strašna stvar da ono što je istina u jednom selu je laž u drugom? Kakva vrsta varvarizma je da građani moraju živjeti po različitim zakonima. Kada putujete u ovom kraljevstvu mjenjate zakonske sisteme često kao i konje kojim putujete.“, aludirajući na to da je svaki velikaš zakone određivao po svojoj volji i nagođenju. Kritičari satrog shvatanja ističu svemoć ljudske misli i trude se da postojećem svijetu suprostave novo, zasnovabno na načelima razuma. Od tih velikih ideologa Francuske revolucije najznačajniji su: Monteskje, Volter i Ruso. Djelovanjem ovih istaknutih intelektualaca pripremljeno je idejno tlo za početak Francuske revolucije.